Kriter > Dosya > Dosya / Türk Devletleri Teşkilatı |

YTB ve Türk Dünyası


"Dilde, işte, fikirde birlik" şiarına uygun hareket eden Başkanlığımız, bugüne dek Türkistan coğrafyasına yönelik 150'den fazla proje yürütmüştür. Söz konusu projeler ve faaliyetler; ana dil ve kültürün muhafazası, çift dilli eğitim, mesleki eğitimler ve ihtisas programları, akademik çalışmalar ve kültürel hareketlilik başlıklarında günümüzde de yürütülmeye devam ediliyor.

YTB ve Türk Dünyası
(ytb.gov.tr)

Soğuk Savaş sonrası uluslararası sistemin değişen yapısıyla, ikili ve çok taraflı ilişkiler yeniden dizayn edilmeye başlanmış, sert gücün yerini yumuşak gücün aldığı bir sürece girilmiştir. Bununla birlikte literatürde sınırlı derecede çalışılan yumuşak güç ve kamu diplomasisi kavramları ülkeler tarafından benimsenen ve giderek önemi artan, etkili bir diplomasi aracı haline gelmiştir. Bu anılan Soğuk Savaş sonrası dönemde Türkiye de ilişkileri canlandırmak için kamu diplomasisi araçlarının etkin kullanıldığı daha aktif bir dış politika izlemeye başlamıştır. Bu bağlamda, Sovyetler Birliği'nin doğu yarım kürede hakim güç olduğu süreçte Türkiye ile Türk dünyası arasındaki ilişkilerde yaşanan kopukluk, Soğuk Savaş sonrası dönemde yerini bağların tekrar kurulmasına bırakmıştır. Türkiye bu yeni anlayışın bir nişanesi olarak 1991’de bağımsızlıklarını kazanan yeni cumhuriyetleri ilk tanıyan ülke olmuştur.

 

Türk Cumhuriyetlerinde Birlik Sağlamak

Sovyetler Birliği’nin dağılması sonrasındaki dönemde Türkiye ile soydaş devlet ve topluluklar arasında yakın bağlar kurulması, sadece bir siyasi tercih veya tarihsel sorumluluk değil, aynı zamanda ekonomik, sosyal, kültürel ve stratejik bir gereklilik olarak aslında kendiliğinden ortaya çıkmıştır. Bu dönemde izlenen aktif dış politika kapsamında eğitimden teknik alanlarda destek sağlanmasına, kültürel iş birliğinden restorasyon projelerine kadar pek çok alanda iş birliğine gidilmiştir. Bu bağlamda Büyük Öğrenci Projesi hayata geçirilerek Türk dünyasından öğrencilerin ülkemizde burslu eğitim almaları desteklenmiş, güçlü dil ve köken bağlarımızın olduğu Türk Cumhuriyetlerinde kalkınma destekleri sağlanması amacıyla Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) kurulmuştur. Buna ek olarak 2010’a gelindiğindeyse soydaş ve akraba topluluklarımıza yönelik çalışmaların bir plan dahilinde koordine edilmesi, soydaş ve akraba topluluklar ile sosyal, kültürel ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi amacıyla Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı (YTB) kurulmuştur. YTB yurtdışındaki vatandaşlarımız, kardeş topluluklarımız ile Türkiye’de öğrenim gören Türkiye burslusu öğrencilerimize yönelik çalışmaları koordine etme, bu alanlarda verilen hizmetleri ve yapılan faaliyetleri geliştirme görevini üstlenmiştir. Bu bağlamda Başkanlığımızın, Türkiye’nin kültürel gücünü ve çeşitliliğini kendinde en iyi cisimleştiren kurumlarımızdan birisi olduğunu ifade etmek yanlış olmayacaktır.

Başkanlığımız kuruluş amaçlarının önemli sacayaklarından biri olan soydaşlarımız ile ülkemiz arasındaki ilişkilerin geliştirilmesine katkı sağlama hedefiyle; kültürel hareketlilik programları, eğitim destekleri ve akademik çalışmalarıyla soydaşlarımıza yönelik hizmetlerine devam etmektedir. Şunu belirtmek gerekir ki genç ve dinamik bir kurum olarak, kuruluşumuzun üzerinden yalnızca 12 sene geçmesine rağmen yürüttüğümüz faaliyetlerle dünyanın dört bir yanında varlık göstermekteyiz.

Esasen Türk dünyası dediğimiz kavram geniş bir coğrafyayı içerisine almaktadır. Türkiye’nin köklü tarih, kültür ve dil bağına sahip olduğu Orta Asya ve Kafkasya ülkelerinin ekseriyeti Türk dünyası kavramına dahil edilmektedir. Buna ek olarak Türk dünyası kavramı, Başkanlığımızca büyük önem addedilen Türk Cumhuriyetleri ve farklı coğrafyalardaki Türk varlığını da kapsayacak biçimde değerlendirilebilir. Türk dünyası dediğimizde; Türkistan’dan Kafkaslara, Ortadoğu’dan Balkanlar’a uzanan geniş bir alandan bahsetmek mümkündür. Dolayısıyla YTB’nin Türk dünyası faaliyetlerinin yürütüldüğü coğrafya oldukça geniş bir alana yayılmakta ve sadece Türk Cumhuriyetlerini değil, içerisinde Türk dilli yani soydaş grupları bulunduran ülkeleri de kapsamaktadır. Öte yandan Türk dünyası özelinde ata yurdumuz Türkistan'a yönelik faaliyetler Başkanlığımız çalışmalarında önemli bir yer tutmaktadır. Başkanlık olarak biz, Türkistan coğrafyası ile tarihimizin ve kültürümüzün ortak unsurlarını gün yüzüne çıkartmaya çalışmakta ve geçmiş gelecek arasında sağlıklı bağlar kurulmasını temin edecek bir zemin oluşturma çabası içerisindeyiz.

Bu zeminin kurulmasını sağlamanın en önde gelen koşullarından birisi de gelecek nesillerin eğitimidir. Bu anlamda, ülkemizin girişimleriyle eğitim alanında imzalanan ikili anlaşmalarla, bağımsızlığına kavuşan Türk Cumhuriyetleri ile öğrenci değişimi yapılarak ortak eğitim yatırımlarının teşvik edilerek Türkistan coğrafyasındaki ülkeler ile ülkemiz arasında tarihsel ve kültürel bağlarının güçlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu ikili anlaşmalar neticesinde, eğitim alanında ortaya çıkan en önemli proje, Büyük Öğrenci Projesi (BÖP) olmuştur. Proje kapsamında 1992-1993 akademik yılından itibaren, Türk Cumhuriyetleri ve akraba topluluklarından burslu olarak öğrenciler ülkemize kabul edilmiştir.

Türkiye'ye gelen Kırgız öğrenciler
Yurtdışı Türkler ve Akraba Topluluklar Başkanlığı tarafından yürütülen "Türkiye Bursları" programıyla Türkiye'ye gelen Kırgız öğrenciler, başkentte ülkelerine ait yemek yapıp farklı ülkelerden gelen arkadaşlarına tanıttı. (YTB/AA)

 

Türkiye Bursları Programı

Dünyada kamu diplomasisinin en önemli araçlarından biri olarak değerlendirilen öğrenci hareketliliğine Başkanlığımızca büyük önem atfedilmektedir. Yukarıda bahsi edilen “Büyük Öğrenci Projesi” 2010’da kurulan Başkanlığımıza tevdi edilen görevler çerçevesinde, Başkanlığımızın girişimleri ve diğer ilgili kurumların iş birliğiyle 2012’de “Türkiye Bursları” programı adı altında yeniden yapılandırılmış ve ülkemizin uluslararası öğrencilere yönelik yükseköğretim bursları güncellenmiştir. Türkiye Bursları; soydaş topluluklara mensup öğrencilere sunduğu imkanlarla hem Türkiye’deki eğitimin uluslararasılaşmasına hem de Türk dünyasına nitelikli insan gücünün yetiştirilmesine katkı sağlamaya devam etmektedir. Bu noktada şunu vurgulamak gerekir ki Başkanlığımız uhdesinde yürütülen ve geniş kapsamıyla eğitimde bir marka olan Türkiye Bursları programının asıl çıkış noktası da yine Türkistan coğrafyasıdır.

Türkiye Bursları Programı kapsamında 1992’den bu yana Azerbaycan, Kazakistan, Kırgızistan, Özbekistan ve Türkmenistan özelinde 20 bini aşkın öğrenciye burs verilmiştir. Bu ülkelerden bin 650 öğrenci halen ülkemizde Türkiye Burslusu olarak öğrenim görmektedir. İhtiyaç duyulan insan kaynağının yetiştirilmesi için yalnızca 2022’de toplam 13 bin 837 başvuru aldığımız Türk Cumhuriyetlerinden 447 öğrenciye daha ülkemizde öğrenim görmesi için fırsat sağlanmıştır. Eğitimini Türkiye’de tamamlayan değerli mezunlarımız da Türkiye’nin en değerli kazanımlarındandır. Türkiye mezunları, bu bağlamda ülkemiz ile kendi ülkeleri arasında dostluk köprüleri inşa eden gönüllü elçilerimizdir. Kendi hesabına ülkemizde eğitim alarak mezun olanları da hesaba kattığımızda Türkistan coğrafyasından mezun sayımız 50 bin civarındadır ve bu yönüyle en çok mezuna sahip olduğumuz coğrafyayı temsil etmektedir. Ayrıca, 1992’den bu yana burslu veya kendi hesabına ülkemizde eğitim gören soydaşlarımız halihazırda ülkelerinde gerek kamu gerekse özel sektörde önemli görevler üstlenmektedirler. Bu doğrultuda biz; Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün henüz 1921’de Azerbaycan Türkleri özelinde ifade ettiği “Azerbaycan Türklerinin dertleri kendi dertlerimiz ve sevinçleri kendi sevinçlerimiz gibi olduğu için, onların muratlarına nail olmaları hür ve müstakil olarak yaşamaları bizi pek ziyade sevindirir.” sözleri üzerinden Türk Cumhuriyetlerine hatta genel olarak Türk dünyasına olan bakışımızı şekillendiriyor ve soydaşlarımızın sevincini kendi sevincimiz olarak görüyor, egemen devletlerinin nitelikli insan kaynağı kapasitelerini geliştirmek için özel bir çaba sarf ediyoruz.

2022 Diaspora Ortak Eylem Planı

Medeniyetin Beşiği…

Türk dünyasının büyük düşünce adamı Gaspıralı İsmail’in ifade ettiği şekilde "Dilde, işte, fikirde birlik" şiarına uygun hareket eden Başkanlığımız, bugüne dek Türkistan coğrafyasına yönelik olarak 150'den fazla proje yürütmüştür. Söz konusu projeler ve faaliyetler; ana dili ve kültürünün muhafazası, çift dilli eğitim, mesleki eğitimler ve ihtisas programları, diasporalar arasında iş birliği, akademik çalışmalar ve kültürel hareketlilik başlıklarında günümüzde de yürütülmeye devam edilmektedir.

Diğer yandan Başkanlığımızın bir diğer görev alanı olan diaspora konusunda da “kardeş diaspora” kavramı üzerinden, Türkistan coğrafyasındaki ülkelerin diasporasıyla ülkemiz diasporası arasındaki birlik ve dayanışmayı artırmak ve müşterek hareket eden bir Türk diasporası oluşturmak için çalışmalar sürdürüyoruz. Kardeş topluluklarımız arasında diaspora alanında gerçekleştirilen iş birlikleri, tarafların yurtdışında yaşayan vatandaşlarıyla ilgili politikalarına son derece büyük katkılar sağlamakta, bu konuda ülkelerimiz arasındaki bilgi ve tecrübe paylaşımı hem ülkelere hem de ülkelerin diaspora mensuplarına faydalı olmaktadır. Bu bağlamda, soydaş diaspora kurumlarına yönelik kapasite geliştirme ve tecrübe paylaşım programları Başkanlığımızca daha önce defaten düzenlenmiştir. En son, Mart 2022’de Türk Dünyası Kültür Başkenti Bursa’da Türk Devletleri Teşkilatı 2022 Diaspora Ortak Eylem Planı doğrultusunda Başkanlığımızca soydaş diaspora kurumlarına yönelik bir kurumsal tecrübe paylaşımı programı ve diaspora forumu organize edilmiştir. Diaspora Forumu kapsamında ilgili ülkelerin diaspora alanındaki bürokratları, STK temsilcileri ve diaspora çalışan akademisyenlerini bir araya getiren TDT İkinci Diaspora Forumu’nun Türk Devletleri Teşkilatı’nın diaspora alanındaki en kapsamlı, etkin ve prestijli faaliyetlerinden biri olduğunu memnuniyetle ifade edebilirim.

Günümüzde bağımsızlıklarının 30 yılını geride bırakan Türk Cumhuriyetleri ile paylaştığımız; dil, köken, kültür ve din bağları Türkiye’nin izlemiş olduğu politikaların oluşturulmasında ve geliştirilmesinde önemli bir husustur. Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından Türk Devletleri Teşkilatı 8. Devlet Başkanları Zirvesinde zikredilen “Binlerce yıldır medeniyetin beşiği olan Türkistan coğrafyası yeniden tüm insanlık için bir çekim ve aydınlanma merkezi haline gelecektir.” ifadesini gerçekleştirmek için gerek kendi içinde gerekse bölgesinde barış ve istikrarın sürdürülmesine katkı sağlayan, küresel krizlerin ve meselelerin çözümünde öncü ve aktif bir rol oynayan, güvenlik ve refah içinde bir Türkistan hepimizin arzusudur.

Bu bağlamda, önümüzdeki dönemde geçmişten aldığımız tecrübe ve birikimle Türk dünyasına ve özelde ise Türkistan coğrafyasına yönelik amaca matuf faaliyetlerimizin artırılmasını hedefliyoruz. Bu amaçla YTB olarak 21. yüzyılda Türk Cumhuriyetleri başta olmak üzere Türk dünyası arasındaki birlik ve beraberliğin artırılmasını teminen henüz yolun başında olduğumuz bilinciyle çalışmalarımıza devam edeceğiz.

 


Etiketler »  

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için "veri politikamızı" inceleyebilirsiniz. Daha fazlası