Prof. Dr. Ahmet Kavas tarafından hazırlanan, dünyanın farklı İslam ülkelerinin tanıtıldığı İslam Dünyası okurla buluştu. Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları’ndan çıkan, 556 sayfalık kitap, 55 İslam ülkesinin tanıtımından oluşuyor. Çalışmada yer alan İslam ülkelerini, bütün yönleriyle tanıtmayı hedefleyen kitap, kolay okunacak bir üslupla kaleme alınmış.
“Geçmişten Günümüze Afrika”, “Osmanlı-Afrika İlişkileri”, “Sahra Altı Afrika”, “Osmanlı’dan Günümüze Afrika Bibliyografyası”, “İki Din Arasında Fransa” adlı kitaplarından, çoğunluğu Afrika kıtasıyla ilgili olmak üzere TDV İslam Ansiklopedisi için yazdığı maddelerden ve Diyanet İşleri Başkanlığı’nın aylık dergisi Diyanet’te dünyanın farklı coğrafyalarındaki İslam ülkelerini tanıtan yazılarından tanıdığımız Kavas; daha önce Çad Cumhuriyeti Encemine Büyükelçisi olarak görev yaptı, halihazırda Dakar Büyükelçisi olarak görevine devam ediyor. Aynı zamanda, Türk-Libya Dostluk Derneği ile Afrika Araştırmacıları Derneği’nin (AFAM) başkanlıklarını da yürütüyor.
Eser, “İslam Dünyası” ve “İslamiyet ile Hristiyanlık Arasında Karşılaştırmalı Tebliğ Çalışmaları” başlıklarından sonra “Afganistan, Bahreyn Krallığı, Bangladeş, Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Filistin, Hindistan, İran, Katar, Kazakistan, Kırgızistan, Kuveyt, Maldivler, Malezya, Myanmar, Özbekistan, Pakistan, Sri Lanka, Suudi Arabistan, Suriye, Uman, Ürdün, Yemen, Cezayir, Cibuti, Çad, Etiyopya, Fas Krallığı, Gine, Kenya, Komorlar, Demokratik Kongo Cumhuriyeti, Libya, Malavi, Mali, Mayot, Moritanya, Moritus, Mozambik, Nijer, Nijerya, Orta Afrika Cumhuriyeti, Senegal, Sierra Leone, Somali, Sudan, Tanzanya, Togo, Tunus, Uganda, Zambiya, Arnavutluk, Bosna Hersek, Kosova, Surinam, Trinidad ve Tobago”nun tanıtımından müteşekkil.
Kitapta, İslamiyet’in Arap Yarımadası’nı aşması için çeyrek asrın yeterli olduğu belirtiliyor. “İslamiyet, vahyin nüzulünün birinci asrının tamamlandığı yıllarda Arap Yarımadası’nı aşarak doğuda bugünkü Hindistan ve Çin sınırına, batıda ise bütün Kuzey Afrika dahil Avrupa’nın güneybatı ucundan geçip Fransa ortalarına kadar yayıldı.” diyen yazar, bu hızlı ama kalıcı yayılmanın insanlık tarihi boyunca siyasi, askeri hatta dini anlamda ne o asra ne de bugüne kadar gerçekleşebildiğinin altını çiziyor.
Prof. Dr. Kavas; Asya, Afrika ve Avrupa kıtalarında yaklaşık iki milyara yakın Müslüman’ın bugün sayı olarak ulaştığı seviyenin, tarih boyunca en fazla nüfusa ulaşıldığı bir dönem olduğunu söylüyor. Hatta Amerika kıtasında ve Avustralya ile çevresindeki ada devletlerinde bugün üç milyon civarındaki Müslüman’ın varlığını da son iki asırda yeni yayılma dalgalarının devam ettiğinin bir göstergesi olarak yorumluyor. “Bugün İslam İşbirliği Teşkilatına üye ülkeler arasında Surinam ve Guyana isimli iki Amerika ülkesinin olduğu acaba Asya, Afrika ve Avrupa’daki Müslümanların ne kadar dikkatini çekmektedir?” diye soran Kavas; bu sınırlı imkanlara sahip azınlık Müslüman topluluklara, Müslümanlar tarafından gereken ilginin gösterilmemesinden yakınıyor.
Kitapta, günümüzde bağımsız veya bağımlı 232 devletin topraklarında yaşayan Müslümanların toplam nüfusu konusunun kendilerini pek fazla ilgilendirmediği, ancak Müslümanlar arasında birçok entelektüelin bu sonuçları değerlendirmeyi bir ihtiyaç olarak hissettiği dile getiriliyor. En son Aralık 2009’da Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Pew Forum adlı özel kuruluş tarafından yayınlanan dünyadaki Müslüman nüfus oranının, tamamına yakını bu dine mensup olmayan uzmanlarca yapıldığı belirtiliyor; Pew Forum’un raporunda, günümüz İslam dünyasının beş kıtadaki 232 ülkede yaşayan bir milyar 570 milyon nüfusuyla, altı milyar 800 milyonu bulan dünya nüfusunun yüzde 23’ünü meydana getirdiği bir sonuç olarak yer alıyor.
Kitap, XX. yüzyılı, İslamiyet’in nüfus patlaması yaptığı yüzyıl olarak niteliyor: “XX. yüzyılda İslamiyet’in yayılmasında en etkili unsur, tarihte benzeri görülmeyen göçlere bağlı gerçekleşti. Başta Avrupa ülkelerine işçi olarak çalışmak için Asya, Afrika ve Doğu Avrupa’dan giden Müslümanlar bugün 15 milyon civarında bir Müslüman toplum oluşturmuştur. Bunların Batı Avrupa’daki varlığı sadece kendilerinin varlığıyla sınırlı kalmadı. Yaklaşık 30 yıl içinde yaşadıkları toplumların bir parçası haline geldikleri gibi aynı zamanda İngiliz, Fransız, Alman, Hollandalı ve Belçika gibi kıta yerlilerinden de yüz binlerce insanın Müslüman olmasına vesile oldular.”
İslam İşbirliği Teşkilatı eksenli İslam dünyası üzerine analizde bulunan yazar, üye ülkelerin içinde halklarının tamamı Müslüman olanların sayısının az olduğunu belirtiyor. İslam İşbirliği Teşkilatı’nın, Müslümanların çoğunluk olarak yaşadığı ülkeler başta olmak üzere günümüzde birkaç bin Müslüman’ın yaşadığı ülkelerle yakın temas halinde olmasını bir zorunluluk olarak görüyor. 2001’de faaliyete geçen The Pew Research Center’s Forum dünya Müslümanları hakkında teferruatlı rapor hazırlama ihtiyacı hissederken başta İslam İşbirliği Teşkilatı olmak üzere pek çok araştırma kurumunun konuya bigane kalmamasını, bu tarz raporlar hazırlatmasının gerekliliğini savunuyor.
Kitap, dünyanın farklı coğrafyalarındaki İslam ülkelerinin fiziki/beşeri coğrafyaları, tarihi, eğitimi, kültürü, ekonomisi ve o ülkelerde İslamiyet’in yayılışı hakkında hem okuru bilgilendiriyor hem de okurda İslam alemi/dünyası fikrinin/bilincinin oluşmasına zemin hazırlıyor.
