Kriter > Siyaset |

Savunma Sanayii’nin Öncü Gücü


Türkiye’nin böylesine bir teknolojinin etkin kullanıcısı olarak muharip kabiliyetlerini geliştirmesi bölgesel düzlemde askeri, stratejik ve siyasi sonuçlar doğurması kaçınılmaz. Ayrıca bu alanda rekabetçi bir üretici olarak da bölgesel ve küresel savunma pazarını azımsanmayacak ölçüde şekillendirme ve dönüştürme potansiyeline sahip.

Savunma Sanayii nin Öncü Gücü
Türkiye’nin ilk seyir deniz füzesi Atmaca (Roketsan/26 Eylül 2020)

Yakın coğrafyamızda gerçekleşen düşük yoğunluklu çatışmalarda aktif rol alan Türk Savunma Sanayii firmaları tarafından üretilen insansız hava araçları (İHA), harp sahasındaki başarılarıyla dünya kamuoyunun ilgisini çekerken, dünya kamuoyunda belirleyici bir etki de meydana getiriyor. Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) İHA destekli söz konusu müşterek harekât konseptini başarıyla uyguluyor. Bunun örnekleri başta Suriye, Irak’ın kuzeyi, Libya ve son olarak da Azerbaycan’ın Dağlık Karabağ’daki topraklarını Ermenistan’ın işgalinden kurtardığı süreçte gördük. Katar ve Ukrayna da Türkiye’den teslim aldığı Bayraktar TB2 SİHA sistemlerini operasyonel olarak kullanmaya başlamış durumda. Katar Nisan 2020’de icra edilen “Al-Adheed 2020 Tatbikatı”nda Türk İHA sistemlerini uçururken, Ukrayna Silahlı Kuvvetleri’nin Bayraktar TB2 SİHA’ları Rivne bölgesinde icra edilen müşterek bir tatbikatta kullandığı görüldü.

 

İhracat ve İş Birliği Görüşmeleri

Türk Savunma Sanayii perspektifinin öncü adımlarının bir sonucu olan milli İHA programının, Türkiye’nin askeri etki ve nüfuzunun artmasında ve yakın coğrafyadaki askeri tehditlerin bertaraf edilmesinde belirleyici ve dönüştürücü bir rol oynayacağı aşikar.

Geçtiğimiz 2020’de, milli İHA programının TSK’ya kazandırdığı askeri kabiliyet ve teknolojik dönüşümü sürdürülebilir kılan birtakım sektörel gelişmeler kaydedildi. Bunların başında Türk Savunma Sanayii tarafından üretilen İHA’ların, savunma sanayii pazarındaki konumunu pekiştiren ihracat ve iş birliği görüşmeleri yer almakta.

İlk olarak, Suudi Arabistan Askeri Sanayii Genel Müdürlüğü (GAMI), Vestel Savunma tarafından geliştirilen Karayel İHA’nın satış haklarını elinde bulunduran Intra Defense Technologies firması tarafından 2021’de 6 adet İHA’nın, 5 yıl içinde ise 40 adet İHA’nın üretimini hedefleyen projeye onay verdiğini duyurdu. Ek olarak, geçtiğimiz Eylül ayında Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, 7-8 ülke ile ihracata yönelik görüşmelerin devam ettiğini açıkladı.

Türk Savunma Sanayii firmaları tarafından üretilen İHA’lara ilgi duyan ülkelerin başında Azerbaycan, Sırbistan, Ukrayna ve Tunus geliyor. Azerbaycan ve Sırbistan, Türk yapımı İHA’ların muharip uçuş deneyimini göz önünde bulundurarak, bu sistemlerle ilgilendiklerini kamuoyu ile paylaşmıştı. Ukrayna Savunma Bakanlığı ile 2019 yılında gerçekleştirilen bir anlaşmayla 6 Bayraktar TB2 ve 3 yer kontrol istasyonunun bu ülkeye tedariki gerçekleştirilmişti; ek olarak, 12 yer kontrol istasyonu ile birlikte 48 Bayraktar TB2’nin satılması ve üretimlerin bir kısmının Ukrayna’da gerçekleştirilmesi ise halen müzakere aşamasında. Ekimde Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin gerçekleştirdiği ziyaretin akabinde Ukrayna Savunma Bakanlığı ile Milli Savunma Bakanlığı arasında imzalanan askeri çerçeve anlaşması, şüphesiz Ukrayna-Türkiye savunma iş birliğini derinleştirecek, farklı platformların ortak üretiminin de önünü açacaktır. Dahası Tunus ile de 150 milyon dolar değerinde TUSAŞ ANKA-S İHA’ların, BMC Kirpi ve Nurol Makina Ejder Yalçın zırhlı araçlarının, Katmerciler tank taşıyıcı ve tanker gibi çeşitli araçların ve Aselsan elektro optik sistemlerinin ihracatını kapsayan anlaşma imzalandı.

Öte yandan, bu yüksek ivmeli atılımlar devam ederken, İHA sistemlerinin üretiminde istifade edilen alt sistemlerin dış tedarikinde birtakım pürüzler meydana geldi. Almanya ve Kanada gibi bazı ülkeler TSK’nın geçtiğimiz ekim ayında Suriye’nin kuzeydoğusuna düzenlediği Barış Pınarı Harekatı nedeniyle bazı askeri ekipman ve teçhizat kalemlerinde Türkiye’ye ambargo uygulama kararı aldı. Alman Hükümeti, 2019’dan itibaren İHA yapımında kullanılan alt sistem ve ekipman sevkiyatını gerçekleştirmezken, haziran ayında Kanada, Wescam’in elektro-optik ve kızılötesi kamera sistemleri için ihracat izni verebileceğini açıkladı. Fakat Bayraktar TB2’lerin Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri tarafından Ermenistan’a karşı kullanılmasının ardından, Kanada tekrar ambargo kararına döndü. Bu ambargo kararlarının öncesinde dahi, Türkiye Batı’nın örtülü ambargolarına maruz kalmaktaydı. Bu nedenle de yerli elektro-optik kamera sistemlerinin geliştirilmesine ağırlık verilmesi ve mevcut çalışmaların hızlandırılması önem arz etmekte. Aselsan bu ihtiyaca yönelik olarak seri üretime geçilen CATS ile ASELFLIR 400, DASS ve CATS sisteminin gelişmiş versiyonu olan ASELFLIR-F500C elektro-optik kamera sistemleri üzerinde çalışmayı sürdürüyor.

Bayraktar TB2 SİHA

Baykar tarafından milli ve özgün olarak geliştirilen Bayraktar TB2 SİHA Aselsan tarafından geliştirilen elektro optik keşif, gözetleme ve hedefleme sistemi CATS ile ilk test atışını başarıyla gerçekleştirdi. (Baykar/6 Kasım 2020)

 

Milli İHA’ların Kullanım Alanı

Türk İHA sistemleri uluslararası ve bölgesel savunma pazarındaki konumunu pekiştirirken, güvenlik güçlerinin söz konusu askeri-teknolojik dönüşüme adapte olma süreci de ivedilikle devam ediyor. Bugüne kadar Baykar tarafından güvenlik güçlerinin kullanımına 382’den fazla platform sunulmuş durumda. Geçtiğimiz yıl içerisinde de Jandarma Genel Komutanlığı’na 3 adet Bayraktar TB2 SİHA, Emniyet Genel Müdürlüğü’ne 3 adet Bayraktar TB2 TİHA ve SARPER+, SAR/ ISAR/ Deniz Arama Radarı (Sentetik Açıklıklı Radar) ile donatılmış dördüncü Anka İHA’nın da Deniz Kuvvvetleri Komutanlığı’na teslimatları gerçekleştirildi. Milli İHA sistemlerinin kullanım alanları gün geçtikçe artmaya devam ediyor; son olarak Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde Jandarma Taktik İHA Birlik Komutanlığı Şırnak’ın Cizre ilçesinde konuşlandırıldı. Dahası kasımda, Erzurum Havalimanı’na Emniyet Genel Müdürlüğü bünyesinde S/İHA merkezi kuruldu. Yine Ankara’nın Kalecik ilçesinde Test ve Değerlendirme A.Ş. (TRTEST) ve Teknopark Ankara işbirliğinde, İHA ve drone test uçuşları için “Sürekli Tahsisli Hava Sahası”nın açılması atılan adımlar arasında yer aldı. Görülüyor ki, İHA sistemlerinin askeri ve sivil kullanım alanları arttıkça, söz konusu dönüşümün kurumsallaşması hızlanmakta, kurumsal ve yapısal reform süreci de teknolojik inovasyonlarla eş güdüm gözetilerek devam ettirilmekte.

 

Araştırma-Geliştirme ve Seri Üretim

Sektör bazında ise Türkiye’nin bölgesel ölçekte bir drone gücüne dönüşmesine ön ayak olan araştırma-geliştirme ve seri üretim süreçleri hız kesmeden devam ediyor. Aralıkta, Baykar tarafından Bayraktar TB2 SİHA platformu üzerinden geliştirilen Bayraktar TB2S SİHA’nın, SATCOM anten entegrasyonu yapılarak kol uçuşu gerçekleştirdiği görüntüler paylaşıldı. SATCOM uydu haberleşme kabiliyetiyle, İHA sistemleri daha geniş bir alanda yer kontrol istasyonu ile iletişim kurarak görev icra edebilmekte, böylelikle harekât yarıçapı doğrudan artmakta. Dahası, 2007’de hizmete giren Bayraktar Mini İHA Sistemi de, güncellenen yeni özellikleri ile güvenlik güçlerine hizmet sunmak üzere hazır. Yine Baykar tarafından geliştirilen Akıncı TİHA’nın 61 farklı testi başarıyla tamamlanarak, seri üretime yönelik test faaliyetlerinde son aşamaya gelindiği duyuruldu. Akıncı TİHA’nın üçüncü prototipinin üretim süreci devam etmekle birlikte, tahminen bu yıl, faal olarak kullanılmaya başlanacak.

Suriye, Irak ve Libya’daki muharebe deneyimlerinden yola çıkarak, İHA sistemlerinin geleneksel keşif, gözetleme, istihbarat ile hedef tespit ve işaretleme fonksiyonlarının yanı sıra vurucu ve ofansif kullanımlarının çatışma alanlarında belirleyici rol oynadığı gözlemlenmişti. Şüphesiz Akıncı TİHA, taarruzi kabiliyetleri ile bu alanda bir kabiliyet dönüşümünün katalizörü olacak.

Sektöre dair bir olumlu gelişme de Türk Havacılık ve Uzay Sanayii (TUSAŞ) cephesinde yaşandı. TUSAŞ Genel Müdürü Temel Kotil, Anka SİHA sistemi üzerinden geliştirilen Anka-Aksungur (Anka-2) SİHA sisteminin seri üretim sürecinin başladığını duyurdu. Anka İHA sisteminin bu gelişmiş versiyonunda 40 bin feet irtifada uçuş gerçekleştirebilmesine imkân tanıyan iki adet çift turboşarjlı dizel PD-170 motoru kullanılacak.

 

Anka-Aksungur İle İlk Mühimmatlı Atış

Geçtiğimiz günlerde Roketsan tarafından üretilen TEBER Lazer Güdüm Kitli mühimmat ile Anka-Aksungur ilk kez mühimmatlı atış gerçekleştirdi. Yine, eylül ayında Aksungur ilk kez 12 adet MAM-L ile tam mühimmatlı olarak 20 bin feet irtifada 28 saat uçuşa imza attı. Türkiye savunma sanayii alanında farklı alanlarda entegre bir koordinasyon içinde. Dahası, Deniz Kuvvetleri Komutanlığı tarafından da hedef uçak olarak aktif bir şekilde kullanılan ŞİMŞEK Yüksek Hızlı Hedef Uçak Sistemi, ANKA İHA sistemine entegre edilerek, İHA endüstrisinde bir atılım gerçekleştirilmiş oldu. Kuşkusuz, hassas vuruş kabiliyetine sahip, maliyet etkin mühimmatlarla kazanılan katma değer, mevcut İHA sistemlerinin operasyonel etkinliğini akıllı ateş gücü ve yüksek isabet oranı ile buluşturarak doğrudan etkileyecektir.

Son on yılda, milli İHA sistemlerinin ve alt sistemlerin geliştirilmesinde, ihtiyaç duyulan insan kaynağı ile teknik uzmanlığın aktarımı ve artırılmasında yüksek ivmeli adımlar atıldı. Türkiye’nin böylesine bir teknolojinin etkin kullanıcısı olarak muharip kabiliyetlerini geliştirmesi bölgesel düzlemde askeri, stratejik ve siyasi sonuçlar doğurması kaçınılmaz. Ayrıca bu alanda rekabetçi bir üretici olarak da bölgesel ve küresel savunma pazarını azımsanmayacak ölçüde şekillendirme ve dönüştürme potansiyeline sahip.


Etiketler »  

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için "veri politikamızı" inceleyebilirsiniz. Daha fazlası