Akıllı telefonların günlük hayatımıza girmesiyle sosyal medya platformlarının hemen her yaştan bireye ulaşması ve aktif kullanıcı sayısının milyarlara erişmesi birçok alanda dijitalleşme anlayışını da beraberinde getirdi. Türkiye’de aktif internet kullanıcısı sayısının 53,5 milyona ulaşmasıyla toplam nüfusun yaklaşık yüzde 65’i bugün dijital dünyanın kullanıcısı durumunda. Bu durum kamu hizmetlerinden eğitime, üretimden AR-GE çalışmaları ve siyasete kadar birçok alanda değişim ve dönüşümün kapısını araladı.
Dijital Dönüşüm Ofisi
“Dijital Türkiye” açılımıyla kamusal hizmetler başta olmak üzere Türkiye’nin her alanında dijital dönüşümün gerçekleştirilmesini hedefleyen AK Parti döneminde 24 Haziran seçimleri sonrasında Cumhurbaşkanlığı hükümet sisteminin kurulmasıyla birlikte Dijital Dönüşüm Ofisi hayata geçirildi. Kamuda dijital dönüşümün en önemli örneklerinden biri olan e-devlet uygulamasının koordinasyonu, yerli ve milli teknoloji projelerinin geliştirilmesi, siber güvenlik ve bilgi güvenliğinin artırılması, büyük veri analizi, yapay zeka ve bulut teknolojisi gibi alanlara öncülük edecek çalışmaların gerçekleştirilmesi Dijital Dönüşüm Ofisi’nin görevleri arasında yer aldı. Hiç şüphe yok ki kamu hizmetlerinin bilgi ve iletişim teknolojileri üzerinden vatandaşa sunulması sayesinde zamandan ve emekten ciddi düzeyde tasarruf sağlandı. Bunun yanı sıra birçok kamu hizmetinin sanal ortama taşınmaya hazırlanmasıyla bürokratik süreçlerin daha da minimize edilmesi hedefleniyor. Devlet kademesinde Dijital Dönüşüm Ofisi ile başlayan değişim politikada da siyasi partilerin seçim kampanyalarında kendini göstermiştir.
Siyasette Dönüşümün Ayak Sesleri
Sık kullanılan dijital platformların çoğu zaman ücretsiz olması ve toplumda haber tüketim alışkanlıklarının değişmesiyle seçmen kitlesine ulaşmak için yeni medya araçlarının kullanımı bir gereklilik haline geldi. 24 Haziran seçimlerinde cumhurbaşkanı adaylarının sosyal medyayı seçmen kitlesine ulaşmak için oldukça etkin kullanmasıyla başlayan süreçte dijital dönüşüm siyaset alanına da sıçramış oldu. Sosyal medyanın bireyler üzerinde yarattığı etki göz önüne alındığında dijital ortamın seçmenlere hitap etmek için oldukça cazip bir mecra haline geldiği söylenebilir.
24 Haziran seçim propagandası dönemi boyunca cumhurbaşkanı adaylarının gençlerin sosyal medya üzerinden yönlendirdiği soruları cevaplaması seçim kampanyalarının artık farklı bir eksene taşındığının önemli bir göstergesidir. Seçim kampanyalarında sosyal medya kullanımının öneminin daha da artacağının sinyalini Cumhurbaşkanı Erdoğan “Twitter’daki her bir mesajımızda birkaç Yenikapı mitingi yapmış gibi olduğumuzu görüyoruz” açıklamasıyla vermiştir. Erdoğan’ın açıklamaları sonrası AK Parti’nin 2019 yerel seçimlerine yönelik olarak gerçekleştireceği seçim stratejisinde dijitalleşen dünyanın temposuna ayak uydurarak sosyal medyaya daha fazla önem vermesi bekleniyor.
Çevre Dostu Seçim Kampanyası
Tüm bu gelişmelerin yanında Türkiye’de uzun zamandır seçim kampanyası döneminde bayrak, afiş çalışmaları ve seçim otobüslerine duyulan rahatsızlığa karşı Erdoğan vatandaşın taleplerini dikkate alarak geleneksel seçim kampanyası yöntemlerinde birtakım kısıtlamalara gidileceğini açıkladı.
31 Mart yerel seçimleri için geliştirilen AK Parti’nin çevre dostu seçim kampanyasında Erdoğan’ın açıklamalarına göre afiş ve bayrak çalışmaları yalnızca parti teşkilatı ve seçim koordinasyon merkezlerinde yapılacak ve bunun dışında görüntü kirliliğine müsaade edilmeyecek. Bunun yanında seçim otobüsleri kısıtlı saatler haricinde dolaştırılmayacak. AK Parti’nin bu radikal kararla görüntü ve gürültü kirliliğinden uzak, seçim kampanyasında çevreye, yeşile ve insana değer veren, dijital platformları oldukça etkin kullanan bir anlayışı benimsediği görülecek. Ayrıca seçim kampanyası boyunca kullanılacak tüm malzemeler geri dönüşümü mümkün olan materyallerden yapılacak ve seçim sonrasında bu malzemelerin geri dönüşümü sağlanacak.
31 Mart yerel seçimleri için AK Parti geleneksel yöntemleri tamamen terk etmeden, bu doğrultuda sosyal medyayı efektif bir şekilde kullanmayı planladığı yeni bir seçim stratejisi geliştiriyor. Geleneksel tanıtım kanallarının (TV, gazete, billboard vb.) yanı sıra sosyal medya üzerinden oluşturulacak özel bir “iletişim ağı” da kullanılacak. AK Parti teşkilatı 2 milyon kampanya görevlisinin yer alacağı “sanal sistem”de her mahalle temsilcisine anında ulaşabilecek ve nabız yoklayabilecek. Burada genel başkan ile ilçe ve mahalle temsilcileri arasındaki iletişimin çift yönlü olması seçim kampanyasının etkin yürütülmesi açısından önemli. Yerinden gelen sıcak bilgilere göre seçim kampanyasının güncellenebilecek olması yaşanan bu dijital dönüşümle beraber statik seçim stratejilerinin dinamik bir yapıya kavuşmasının önünü açmış oldu.
Sosyal mecralar üzerinden seçim kampanyası yürütmek günümüzde siyasi partilerin önceliği haline gelmiş durumdadır. Klasik yöntemlere nazaran seçmenlere anında ulaşmanın avantajlarının yanı sıra seçmeni olumsuz yönde etkileyebilecek yanlış bilginin hızla yayılması gibi dezavantajları da bulunuyor. 2016 ABD başkanlık seçimlerinde tartışılmaya başlanan, Fransa’daki başkanlık seçimlerine sıçrayan, en son Brexit ile gündeme gelen ve dijital firmaların skandallarıyla büyüyen kişisel verilerin uygunsuz kullanımı ve sahte haber tartışmalarının Türkiye’deki seçimlerde seçmeni manipüle etmesinin önüne geçmek büyük önem arz ediyor. Sosyal medyada bot hesaplar ve yalan haberler üzerinden gündem oluşturmaya çalışarak gerçekleştirilen seçim manipülasyonları günümüzde doğru enformasyona ulaşmanın zorluğunu da gözler önüne seriyor. 31 Mart seçimlerinden önceki ve sonraki süreçte sosyal medyada yayılan şüpheli içerik, sahte haber ve algı operasyonlarının anında önlenmesi AK Parti’nin genel gündem maddelerinden birisidir.
E-Temayül Yoklaması
AK Parti’de dijitalleşme girişimlerinin bir diğer adımı geleneksel yöntemlerle oylama şeklinde yapılan temayül yoklamasının elektronik ortamda yapılarak anında sonuçlara ulaşılması. Hem vakit hem de kağıttan tasarruf sağlayan bu yöntem yine Türk siyasetindeki bir başka dijital dönüşüme önayak oldu.
Oluşturulan yeni sisteme yönelik ekipmanların sadece bir seferlik alınmış olması ve bundan sonraki diğer temayül yoklamalarında tekrar kullanılacak olması önemli bir kalemde tasarruf edildiğine dikkat çekiyor. Ayrıca söz konusu yeni sistemin oluşturulması için ayrılan bütçenin bir tek temayül yoklamasının masraflarına eşit olması da önemli bir detay. Tek seferlik yapılan bu harcama çevre dostu “e-temayül” kavramını hayatımıza sokarak dijitalleştirmenin vakit ve nakit tasarrufu üzerindeki etkisini de ortaya koyuyor.
Türkiye’de “İklim Dostu Kuruluş Sertifikası” alan ilk siyasi parti olan AK Parti çevre ve insana saygı duyan, çevre dostu seçim kampanyası yürütme kararıyla siyasetin dijital dönüşümünde öncü parti rolünü üstlenerek diğer partileri de aynı duyarlılığı göstermeye çağırmaktadır.
