Kriter > Dosya > Dosya / Partilerin Karnesi |

31 Mart Yerel Seçim Sonuçları ve CHP


CHP’de uzun süredir devam eden lider değişikliği taleplerinin önünü kesmenin en etkili yolu seçimleri özellikle Ankara üzerinden bir başarı hikayesine dönüştürerek Kılıçdaroğlu’nun başarısı olarak yansıtmaktır.

31 Mart Yerel Seçim Sonuçları ve CHP

31 Mart yerel seçimleri CHP’nin mevcut siyasi tablodaki yeri açısından önemli sonuçlar doğurdu. Seçimlere Millet İttifakı çatısı altında giden CHP Ankara, İzmir, Adana, Antalya, Aydın, Eskişehir, Hatay, Mersin, Muğla ve Tekirdağ büyükşehir belediyelerinde, belediye başkanlığı seçiminde birinci parti oldu. Fakat CHP belediye başkanlıkları düzeyinde gösterdiği başarıyı il genel meclisleri düzeyinde gösteremedi. CHP belediye başkanlığı seçimlerinde Türkiye genelinde yüzde 30,1 oy oranına ulaşırken il genel meclislerinde ise yalnızca yüzde 18,8 oy oranında kaldı. Bu durum belediyelerde başkanlık ve meclisler arasında farklı bir tablonun oluşmasına yol açtı. Şubat 2018’de yürürlüğe giren seçim ittifakları düzenlemesi ilk olarak 24 Haziran seçimlerinde uygulanmış ve AK Parti ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın zaferiyle sonuçlanmıştı. 31 Mart yerel seçimlerinde ise partiler gayriresmi olarak yerel düzeyde ittifaklar kurdu. Bu bağlamda CHP’nin İYİ Parti ile ittifak kurması ve HDP’nin bu ittifaka 11 ilde aday çıkarmayarak destek olması büyük avantaj sağladı. CHP bu avantaj sayesinde oylarını artırsa da bu artış partinin siyasal arenadaki konumunu tamamen değiştiren bir sonuç doğurmadı.

CHP’nin Performansı

CHP, AK Parti’den Ankara, Antalya, Bolu, Bilecik, Kırşehir, Ardahan ve Artvin’i alırken gerek büyükşehir belediye başkanlıkları gerekse de il belediye başkanlıkları düzeyinde 2014 yerel seçimlerine göre oranlarını artırdı. Dolayısıyla CHP’nin 2019 yerel seçimlerinde özellikle büyükşehir belediyeleri üzerinde kurduğu strateji başarılı oldu.

CHP’nin büyükşehir belediye başkanlıklarındaki gözle görülür oy artışının temel nedeni partinin belediye başkanlıkları düzeyinde kurduğu ittifaklar oldu. İttifak sayesinde İYİ Parti ve HDP’den gelen oylar CHP’nin kritik yerlerde kazanmasına yol açtı. Örneğin 2014 yerel seçimlerinde CHP’nin büyükşehir belediye başkan adayı Mustafa Sarıgül 3 milyon 428 bin 454 oy alarak seçimi ikinci sırada tamamlarken resmi olmayan sonuçlara göre 2019 yerel seçim adayı Ekrem İmamoğlu 4 milyon 163 bin 188 oy aldı. Fakat 2019 seçimlerinde İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisinin sonuçlarına bakıldığında CHP’nin yalnızca 3 milyon 281 bin 567 oy aldığı ve ikinci sırada kaldığı görüldü. Dolayısıyla CHP’nin İstanbul’da belediye başkanlığı seçimi ile belediye meclisi seçimi arasında 881 bin 621 oy farkı bulunması İYİ Parti, HDP ve diğer partilerin oylarının belediye başkanlığı seçimini CHP’ye kazandırdığını ortaya koydu.

CHP’nin bu seçimlerde ön plana çıkan başarısı Ankara Büyükşehir Belediyesi başkanlığının CHP’nin ve Millet İttifakı’nın adayı Mansur Yavaş tarafından kazanılması oldu. Yüzde 85 katılım oranıyla gerçekleşen Ankara seçimlerinde 1 milyon 661 bin 437 oy alan Mansur Yavaş resmi olmayan sonuçlara göre yüzde 50,91’lik oy oranıyla yeni büyükşehir belediye başkanı oldu. 25 ilçeye sahip Ankara’da 19 ilçeyi AK Parti, 3 ilçeyi MHP, 3 ilçeyi de CHP kazandı. CHP mevcut Çankaya ve Yenimahalle ilçelerinin yanı sıra Elmadağ ilçesini de 2019 yerel seçimlerinde kazanmış oldu.

Mansur Yavaş her ne kadar belediye başkanlığı seçimini önde tamamlasa da Ankara’da il genel meclisinde AK Parti yüzde 40,97’lik oy oranıyla birinci oldu. MHP de yüzde 7,11 oranında oy kazandı. Dolayısıyla Cumhur İttifakı il genel meclisinde çoğunluğu ele geçirdi.

CHP genel olarak kalesi olarak görülen illerde oy artışı yaşadı. Bu illerin başında da İzmir geldi. İzmir’de 2014 yerel seçimlerinde Aziz Kocaoğlu yüzde 49,60 oy oranıyla belediye başkanı seçilmişti. 2019 yerel seçimlerinde CHP’nin adayı Tunç Soyer ise yüzde 58,08 oy oranıyla belediye başkanı oldu. İzmir’deki oy artışında İYİ Parti ve HDP’nin aday çıkarmaması da etkili oldu. Bu durum İzmir’de CHP’nin belediye başkanlığı ile il genel meclisi arasında yüzde 6 oranında bir fark oluşmasına yol açtı.

CHP, kalesi olarak bilinen Eskişehir’de de 2014 yerel seçimlerindeki yüzde 44’lük oy oranını yüzde 52’ye taşıdı ve Yılmaz Büyükerşen yeniden belediye başkanı seçildi. Yine AK Parti ve MHP’nin ittifak yapmadan girdiği bazı illerde CHP oyların bölünmesinin avantajından yararlanarak birinci parti oldu. Örneğin Kırşehir’de AK Parti ve MHP’nin toplam oy oranı CHP’nin oy oranından çok daha fazla olmasına rağmen AK Parti ve MHP’nin seçimlere ayrı girmesi sonucunda CHP aradan sıyrıldı ve 39 yıl sonra Kırşehir Belediyesi başkanlığını kazandı.

CHP’nin yerel seçimlerdeki bir diğer başarısı da Antalya ve Adana’da belediye başkanlıklarını kazanması oldu. Her iki ilde de Millet İttifakı’nın temsilcisi olarak seçimlere katılan CHP seçimleri kazandı. Antalya’da CHP’nin adayı Muhittin Böcek yüzde 50,62 oranında oy elde ederken Adana’da da Zeydan Karalar yüzde 53,63 oranında oy toplayarak seçimi birinci tamamladı.

Doğu ve Güneydoğu’da CHP

CHP 24 Haziran seçimlerinde HDP ile örtük bir iş birliği yapmasına rağmen Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinde hezimete uğramış; AK Parti, HDP ve MHP’nin ardından bölge genelinde dördüncü parti olmuştu. Bu seçimde HDP ile aleni iş birliği yapılmasına rağmen bölge genelinde yine başarısız oldu. Bölge genelinde AK Parti, HDP ve Saadet Partisi’nin ardından ancak dördüncü parti oldu. Dolayısıyla bölgede yerel yönetimlerde temsil edilme fırsatı edinemedi.

CHP’nin Doğu ve Güneydoğu Anadolu’da ve İç Anadolu genelinde başarısız olması bazı büyükşehirler ve sahil şeridi haricinde varlık gösterememesine yol açtı. Bu durum CHP’nin yerel yönetimlerde de tıpkı genel seçimlerde olduğu gibi yalnızca belirli bölgelerde sınırlı bir temsiliyet elde edebildiğini ortaya koydu.

Yerel seçimlere kısa bir süre kala CHP Genel Başkanı Kılıçdaroğlu İstanbul’da halka hitap etti.

 

Bundan Sonra Ne Olacak?

Seçim sonuçlarının CHP açısından en önemli tarafı parti içi muhalefetin mobilizasyonunu durdurmasıdır. CHP içerisindeki muhalif kadro 24 Haziran seçimlerindeki yenilginin ardından Muharrem İnce öncülüğünde lider değişimi için imza kampanyası başlatmıştı. Her ne kadar delegeler çok sayıda imza toplasa da olağanüstü kurultay için gerekli olan imza sayısına ulaşamamıştı. Parti içi muhalif kadro partiye zarar vermemek adına yerel seçimler sonuçlanana kadar faaliyetlerini durdurduklarını açıklamıştı.

31 Mart yerel seçimlerinde CHP’nin elde ettiği oy oranı parti içi muhalefetin önünü kesecektir. Bu bağlamda seçimlerin CHP’nin kurumsallaşması açısından en büyük sonucu Kemal Kılıçdaroğlu’nun partideki liderliğini konsolide etmesidir. Bu bağlamda AK Parti’nin açık ara farkla seçimlerden birinci parti olarak çıkmasına karşın CHP seçimleri özellikle Ankara üzerinden bir başarı hikayesine dönüştürmeye çalışmaktadır. Ayrıca Yüksek Seçim Kurulu (YSK) İstanbul’daki seçimlerde CHP’nin önde olduğunu açıklamıştı. Fakat AK Parti’nin yaptığı itiraz nedeniyle hukuki süreç devam ediyor. Bu sürecin sonunda YSK mazbatayı CHP adayı Ekrem İmamoğlu’na verirse CHP kuşkusuz başarı hikayesine İstanbul’u da ekleyecektir. Zira CHP’de uzun süredir devam eden lider değişikliği taleplerinin önünü kesmenin en etkili yolu seçimleri Kılıçdaroğlu’nun başarısı olarak yansıtmaktır.

Seçim sonuçlarının CHP’deki lider değişim taleplerini belirli bir süreliğine sonlandıracağı söylenebilir. 2023’e kadar seçim yapılmayacak olması da Kılıçdaroğlu’nun bu noktada elini güçlendiren bir diğer husustur. Bu sebeple CHP’de bir süredir devam eden parti içi kavgaların en azından belirli bir süreliğine son bulacağı beklenmektedir.

Seçimlerin CHP ve Türk siyaseti adına ortaya koyduğu bir diğer husus Türkiye’de sağ-muhafazakar-milliyetçi siyasetin dinamiklerinin her alanda belirleyici güç haline gelmesidir. Bu minvalde CHP Ankara, İzmir ve Antalya başta olmak üzere pek çok ilde seçimi kazanmıştır. Bu durum CHP’nin mevcut siyasi söyleminin seçmende karşılık bulmadığını ve sağ siyasi geleneğin CHP’nin siyasi anlayışını da dönüşüme zorladığını göstermiştir. Dolayısıyla 31 Mart yerel seçimleri uzun vadede Türkiye’de sağ-muhafazakar-milliyetçi siyasetin kodlarının daha da yerleşik hale geleceğini ortaya koymuştur.


Etiketler »  

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için "veri politikamızı" inceleyebilirsiniz. Daha fazlası