Kriter > Kitaplık |

Literatürde Yeni Perspektifler: Stratejik İstihbarat & Ulusal Güvenlik


İstihbarat literatüründeki boşluğu kapatması açısından önemli bir yere sahip olan Stratejik İstihbarat & Ulusal Güvenlik kitabı, uluslararası ilişkiler alanına yeni perspektifler de sunuyor. Eser, spesifik olarak istihbarat ile ilgilenen herkes için bir referans kaynak niteliği taşıyor.

Literatürde Yeni Perspektifler Stratejik İstihbarat amp Ulusal Güvenlik

Toplumda “istihbarat” konusunun mahrem bir alan olduğu anlayışı, bu alanda yapılan akademik çalışmaların niteliğinin ve niceliğinin de sınırlı kalmasına sebep oluyor. Yayınlamış olduğu eseri ile Dr. Merve Seren ise bu noktada bir istisna oluşturmuş durumda. Stratejik İstihbarat & Ulusal Güvenlik başlığıyla yayınlanan bu eser, akademik literatürdeki boşluğu doldurmanın yanı sıra, spesifik olarak “stratejik istihbarat” konusundaki farkındalığı artırma özelliği de taşıyor. Seren’in eseri beş ana bölümden meydana geliyor.

Birinci bölüm, strateji düşüncesinin ortaya çıkış süreci ve bu düşüncenin tarihsel bağlamdaki gelişimi üzerinde duruyor. Burada, “strateji” olgusunun ortaya çıkışı; Germen ve İskandinav mitolojilerinde yer verilen ve savaş sırasında ölü taklidi yapmak, düşmanı kör veya sağır etmek gibi yöntemler, “strateji” anlayışının ilk izleri olarak incelenmiş. Ardından sırasıyla antik çağ, orta çağ, modern dönem, Soğuk Savaş dönemi ve günümüz dünyasında strateji anlayışının gelişim süreci etraflıca ele alınıyor.

İkinci bölüm, insanlığın başlangıcı kadar eskiye dayanan istihbaratın antik çağdaki kullanım alanlarına açıklık getirdikten sonra Orta Çağ ve Rönesans dönemindeki gelişimine odaklanıyor. Seren, Orta Çağ’da istihbaratı açıklarken, barbar hükümdarların etkisi altında kalan Avrupa’da stratejik espiyonaj faaliyetlerine sıkça başvurulduğunu belirtmiş. Rönesans ve Reform hareketlerinden sonra ise istihbarat, daha çok iç güvenliği önceler şekilde kullanılarak, daha kolay elde edilebilir ve daha etkin kullanılabilir bir hal almış. Modern dönemin başlangıcında ise Jakoben lider Robespierre’den başlayarak on dokuzuncu yüzyılın ortalarına kadar bu şekilde sürmüş; bu zamandan itibaren teknolojik imkanların gelişmesiyle istihbarat farklı bir boyut kazanmış. Modern dönemde istihbarat incelenirken, İngiltere, Fransa, Almanya, ABD ve Rusya gibi spesifik örnekler üzerinden, bu ülkelerin istihbarat anlayışının ortaya çıkış süreci de açıklanıyor.

Stratejik İstihbarat ve Ulusal Güvenlik, Merve Seren

Üçüncü bölümde “istihbarat” kavramının etimolojisi, teorik açıklaması ve gelişimi verildikten sonra, istihbarat üretim süreci, nitelikleri ve uygulama yöntemlerine göre istihbarat türleri ele alınıyor. İstihbarat üretim sürecinde bilinmesi gereken dört ana kavrama değinen Seren, bu kavramları şöyle başlıklandırmış: İstihbarat Üreticileri, İstihbarat Tüketicileri, İstihbarat Yöneticileri, İstihbarat Kullanıcıları. Bölüm, konularına göre istihbarat türleri sınıflandırılarak sonlandırılmış. Burada yöntemler ve ilgi alanlarına göre istihbarat konularının sınıflandırmalarının farklı olduğunu belirten Seren; istihbaratın rolüne siyasi, askeri, ekonomik, sosyal ve siber alanlarda açıklık getiriyor.

Dördüncü bölümde “strateji” ve “istihbarat” kavramları bir araya getirilerek “Stratejik İstihbarat” anlatılıyor. Bu bölümde stratejik istihbaratın bir ihtiyaç olarak nasıl ortaya çıktığı ve stratejik istihbarat tanımlamaları yer alıyor. Bölümde ayrıca postmodern bir istihbarat modellemesi de inceleniyor.

Beşinci bölümde 11 Eylül terör saldırıları ve bu saldırıların stratejik istihbarat anlayışına ve uygulamalarına etkisi mercek altına alınıyor. Saldırılardan sonra farklı boyutlarıyla istihbaratın rolünün yeniden değerlendirildiği belirtilen bu bölümde, Kore Savaşı’nda ABD’li bir generalin demoralize olan askerlerine söylediği ve daha sonra “3F Doktrini” adını alan talimatları da açıklanıyor. “Bul-Tespit Et-Bitir (Find-Fix-Finish)” şeklinde kodlaması yapılan bu talimatların, savaştan sonra bir ulusal güvenlik politikası halini aldığı belirtiliyor. Kitabın bu bölümü, başta ABD olmak üzere stratejik istihbarat alanında yeni yaklaşımlara sahip devletlerin detaylı bir şekilde incelenmesiyle tamamlanıyor.

Tüm detaylarıyla istihbarat kavramına açıklık getiren Stratejik İstihbarat & Ulusal Güvenlik, bu kavramın antik çağdaki yerinden modern toplumlarda işlev kazandığı alanlara kadar tüm kullanım biçimlerini kapsamlı bir biçimde ele alıyor. İstihbarat literatüründeki boşluğu kapatması açısından önemli bir yere sahip olan eser, uluslararası ilişkiler alanına yeni perspektifler de sunuyor. Eser, spesifik olarak istihbarat ile ilgilenen herkes için bir referans kaynak niteliği taşıyor.

 


Etiketler »  

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için "veri politikamızı" inceleyebilirsiniz. Daha fazlası