Kriter > Kitaplık |

Geçmişten Geleceğe Kırım: Sorunlar ve Çözüm Önerileri


Filiz Tutku Aydın Bezikoğlu’nun editörlüğünü yaptığı ve Kırım’ın Rusya tarafından gerçekleştirilen yasa dışı ilhakını konu edinen eser SETA tarafından yayımlandı. Geçmişten Geleceğe Kırım: Sorunlar ve Çözüm Önerileri başlığını taşıyan eser, iki ana bölümden meydana geliyor.

Geçmişten Geleceğe Kırım Sorunlar ve Çözüm Önerileri

Kırım, Türkiye için önemli bir yere sahip. Öyle ki, Filiz Tutku Aydın Bezikoğlu’na göre, Türkiye açısından Kıbrıs ne ifade ediyorsa Kırım da onu ifade ediyor. Bu kadar önemli bir yere sahip olan bir coğrafyanın tabii ki “yasa dışı ilhakı” etraflıca ele alınması gereken bir konu. Filiz Tutku Aydın Bezikoğlu, Kırım’ın Rusya tarafından gerçekleştirilen yasa dışı ilhakını konu alan ve SETA tarafından yayımlanan kitabın editörlüğünü üstlenmiş. Geçmişten Geleceğe Kırım: Sorunlar ve Çözüm Önerileri başlığını taşıyan bu eser, iki ana bölümden meydana geliyor.

Birinci bölüm, “Geçmişten Bugüne Kırım Tatarları” başlığını taşıyor ve üç makaleden oluşuyor. Bezikoğlu’nun yazdığı makale, “Kırım Sorununun Kökeni ve Anlamı” başlığını taşıyor ve Kırım’ın tarihi bağlamdaki yeri ile yasa dışı ilhakını kapsıyor. Burada Bezikoğlu, yasa dışı ilhakın sonuçlarından biri olarak, Ukraynalılar ile Kırım Tatarlarının baskı altına alındığını ve Kırım’daki Rus nüfusun artırılarak Yarımada’da “geri döndürülemez yeni realiteler” oluşturulduğunu belirtiyor. “Kırım Tatarlarının Kırım’ın İşgaline Karşı Tavrı” başlıklı makale, Eski Kırım Tatar Milli Meclisi Başkanı Mustafa Abdülcemil Kırımoğlu’nun Dünya Kırım Tatar Kongresi’ndeki konuşmasını içeriyor. Kemal Özcan’ın yazdığı makale, “Kırım Tatarlarının Sürgünü ve Vatana Dönüş Mücadelesi” başlığını taşıyor. Özcan, burada Stalin döneminde Kırım’ın yaklaşık dörtte birini oluşturan Kırım Tatarlarının gördüğü zulmü ve uzun süren mücadelelerinin ardından 1960’ların sonlarına doğru bu zulümden büyük ölçüde kurtulduklarını anlatıyor. Kırım Tatarlarının mücadelesi sonucu Kırım’daki varlıklarının artışının istatistiki verilerle açıklanmasıyla birinci bölüm son buluyor.

İkinci bölüm, “Rusya’nın Kırım’ı İlhakı: Sebepler ve Sonuçlar” başlığını taşıyor ve dokuz makaleden meydana geliyor. Bölüm, Rıdvan Bari Urcosta’nın yazdığı ve Berrin Çalışkan’ın Türkçeye çevirdiği “Rusya’nın Kırım Politikası: Jeopolitik, Kimlik ve Tarih” başlıklı makale ile başlıyor. Burada Kırım’a yönelik Rus stratejilerinin 2014’te ortaya çıktığını belirten Urcosta, sekiz maddede bu stratejileri de sıralıyor. Makalede Rusya’nın parçalanacağına yönelik tahminlere karşı argüman da sunan yazar, Rusya’da Slav nüfusun az olduğu bölgelerin bağımsızlıklarını ilan etmesinin Rusya’yı daha geleneksel etnik milliyetçi ve millet bilinci daha da güçlenen bir ulus devlet olarak çıkarabileceğini belirtiyor.

İsmail Aydıngün’ün kaleme aldığı makale “Kırım’ın İşgali ve Yasa Dışı İlhakının Kırım Tatar Milli Varlığına Yönelik Tehdidi” başlığını taşıyor ve yazarın, Kırım Tatarlarının 1944’teki sürgünleri ile 1989’dan sonra vatanlarına geri dönüşleri üzerine yaptığı bir değerlendirme ile başlıyor. Daha sonra Aydıngün, “Kırım’ın Kırım Tatarsızlaştırılmasından” bahsediyor; burada Rusya’nın 2014’te Kırım Tatarlarına “çok cazip” teklifler sunduğuna değiniyor. Bu teklifler arasında Kırım Tatar diline resmi statü kazandırılması ve evlerine dönen Kırım Tatarlarının yerleştirilmesine dair planlama yapılması gibi önemli gelişmeler de bulunuyor, ancak yazar Kırım Tatarlarının, bu vaatlerin kayıt üzerinde kalacağını bildiklerinden ötürü, Kırım’daki gayrimeşru referanduma karşı tutumlarından vazgeçmediklerini belirtiyor.

KİTAP / Geçmişten Geleceğe Kırım | Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Filiz Tutku Aydın Bezikoğlu

Gayana Yüksel, “Kırım Tatar Milli Hareketi’nin Kırım’ın İşgaline Karşı Mücadelesi ve Çalışmaları” başlığını taşıyan makalesinde, Ukrayna’nın Kırım’ın kontrolünü yeniden eline alması için gerekli olan uygulamalara maddeler halinde yer veriyor. “İşgal Sonrası Kırım’da İnsan Hakları Suçları ve Uluslararası Hukukta Durum” başlıklı makalesinde Namık Kemal Bayar, 2014 işgalini hukuksal açıdan değerlendiriyor ve ardından Yarımada’da yaşanan siyasi hak ihlalleri, sürgünler, düşünce özgürlüğü ihlalleri, sosyoekonomik ihlaller gibi pek çok hukuki problemi alt başlıklar halinde inceliyor. Ali Konak’ın yazdığı “Ekonomi ve Enerji Perspektifinden Kırım’ın İşgali ve Yasa Dışı İlhakı” başlıklı makale, Rusya’nın dünya siyasetindeki yerini ekonomik perspektifle ele alıyor ve ardından Kırım’ın işgalinin küresel denklemde Rusya ve Ukrayna açısından ekonomik etkilerine değiniyor. Sezai Özçelik, “Güvenlik Perspektifinden Kırım’ın İşgali ve Yasa Dışı İlhakı” başlıklı makalesinde; uluslararası sistemde Rusya’nın konumunu açıkladıktan sonra Kırım’ın “toplumsal güvenlik” kavramı temelinde Rusya’nın söylemlerindeki yerinden bahsediyor. NATO’nun Kırım’ın işgali sırasındaki rolü ve askeri güvenlik çerçevesinde işgale değindikten sonra Özçelik, Kırım Tatarlarının güvenliğinin bağlı olduğu değişkenlere de maddeler hâlinde değiniyor.

“Medya ve Propaganda Perspektifinden Kırım’ın İşgali” başlıklı makalesinde Gönül Şamilkızı; Kırım’ın işgalinin işgal tarihinden seneler önce hazırlandığını, o dönem yapılan bir röportaja atıfta bulunarak belirtiyor. Ardından Kırım konusunda yapılan propagandaları işgal öncesinde, işgal sırasında ve işgal sonrasında olmak üzere üç aşamada inceliyor. Fethi Kurtiy Şahin, “Kırım’ın Yasa Dışı İlhakı Odağında Türkiye’nin Karadeniz Politikasına Bakış” başlığını taşıyan makalesinde, Soğuk Savaş sonrasında Karadeniz’de oluşan yeni düzeni açıklıyor ve Kırım’ın yasa dışı ilhakının Karadeniz’de nasıl bir değişime sebep olduğunu harita üzerinde belirtiyor. Günümüzde Karadeniz’deki çatışmaları engelleyecek bir yapı için “ortak bir Karadeniz kimliği” üzerine çalışılması gerektiğini de belirten Şahin, Karadeniz’in bir dostluk ve güven denizi olma potansiyeline sahip olduğunu dile getiriyor. Yuliya Biletska, yazdığı “Ukrayna’nın Kırım ve Kırım Tatarlarına Yönelik Politikası” başlıklı makalesinde, Ukrayna’nın Kırım konusunda “uluslararası desteğe bel bağladığını” söylüyor fakat buna rağmen, halka yönelik “belirsiz ve sorunlu” politikasının aksine, Kırım’ın kontrolünün geri alınması konusunda “dik durduğunu” belirtiyor. Ardından ise Ukrayna’nın Kırım Tatarlarına yönelik politikasını açıklıyor.

Geçmişten Geleceğe Kırım: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, okurlarına Ukrayna’nın bugün içinden geçmekte olduğu sürecin başlangıç noktasını ve sürecin pek çok farklı perspektifle yapılan değerlendirmelerini sunuyor. Eser, spesifik olarak Kırım’la ilgilenenler için bir referans niteliğinde olmasının yanı sıra, yaşanan Rusya-Ukrayna Savaşı’nın daha net anlaşılması açısından gündemi takip eden herkes için de bir başvuru kaynağı olma özelliği taşıyor.

 

 


Etiketler »  

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için "veri politikamızı" inceleyebilirsiniz. Daha fazlası