Kriter > Kitaplık |

Dış Politika Analizinde Akademik Bir Gelenek: “Türk Dış Politikası Yıllığı”


SETA Vakfı’nın her yıl yayınladığı ve artık dış politika analizlerinde temel ve klasik bir referans kaynağı haline gelen “Türk Dış Politikası Yıllığı” alanında güçlü bir akademik geleneği temsil ederken uzman isimlerce kaleme alınan bilimsel çalışmaları bir araya getirerek literatüre de önemli katkılar sunuyor.

Dış Politika Analizinde Akademik Bir Gelenek Türk Dış Politikası Yıllığı

Uluslararası sistemin içinden geçtiği ağır ve sancılı dönüşüm süreci, bölgesel ve küresel ölçekteki krizlerin yanı sıra aktörlerin dış politika davranışları üzerinden de okunuyor. Bunun yanında Ortadoğu, Kafkasya, Doğu Akdeniz ve Balkanlar gibi yakın çevremizde cereyan eden, aynı zamanda aralarında ilişki kurulabilecek birçok gelişme dış politikadaki gündemin çeşitliliğine ve yoğunluğuna işaret ediyor. Dış politikada gündem bu kadar yoğun ve hızlı değişen bir yapıda iken şüphesiz bu alandaki bilimsel, kapsamlı ve nitelikli bilgi kaynaklarına olan ihtiyaç da yüksek oranda artıyor. SETA Vakfı’nın her yıl yayınladığı ve artık dış politika analizlerinde temel ve klasik bir referans kaynağı haline gelen “Türk Dış Politikası Yıllığı” alanında güçlü bir akademik geleneği temsil ederken, uzman isimlerce kaleme alınan bilimsel çalışmaları bir araya getirerek literatüre de önemli katkılar sunuyor.

Nitekim “Türk Dış Politikası Yıllığı 2021”, bu durumun en güncel göstergesi. SETA’nın her yıl düzenli olarak yayınladığı diğer yıllıklarda olduğu gibi 2021 içindeki önemli dış politika gelişmelerini içeriğinde toplayan bu eserde birbirinden değerli çalışmalar mevcut. Editörlüğünü Burhanettin Duran, Kemal İnat ve Mustafa Caner’in üstlendiği “Türk Dış Politikası Yıllığı 2021” adet olduğu üzere ve diğer yıllık eserlerdeki gibi iki temel bölümden meydana geliyor. İlk bölümde Türk dış politikası üzerine yazılmış bağımsız makaleler yer alırken ikinci bölümde Türkiye’nin komşuları, yakın çevresi, sistemin bölgesel ve küresel aktörleri ile olan ilişkilerini inceleyen çalışmalar bulunuyor. Yine belirtmekte fayda var; “Türkiye’nin Orta Asya Politikası”, “Türkiye’nin Latin Amerika Politikası” ya da “Türkiye’nin Enerji Politikası” gibi Türk dış politikası okumalarında önümüze farklı perspektifler açan diğer çalışmalara da ikinci bölüm dahilinde yer verildiğini görmekteyiz.

Kitaptaki birinci bölüm Ortadoğu’daki normalleşme hareketlerini ele alan ve Türkiye’nin bölgedeki normalleşme sürecinde Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yürüttüğü “lider diplomasisinin” kritik önemine vurgu yapan makale ile başlıyor. Burhanettin Duran’ın imzasını taşıyan çalışma, Türkiye’nin normalleşme rotasını ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), İsrail, Mısır ve Suudi Arabistan ile olan normalleşme süreçlerini tüm yönleriyle ele alarak normalleşmenin sınırları ve geleceğine dair öngörülerden bahsediyor. Yücel Acer, tarihsel perspektifle ortaya koyduğu Yunanistan’ın Sınırlama antlaşmalarındaki yaklaşımlarını hukuki çelişkileriyle beraber okuyucuya aktarıyor. Acer, Atina yönetiminin Ege ve Doğu Akdeniz ile ilgili resmi beyanlarının hem uygulama hem de uluslararası hukuksal düzenlemeler ile bağdaşmadığını çalışmadaki tespit ve verileriyle okuyucuya sunuyor. Gloria Shkurti Özdemir oldukça özgün bir çalışma alanı olan Türkiye’nin Ulusal Yapay Zeka (YZ) stratejisini uluslararası sistem, küresel gelişmeler ve trendler bağlamında incelerken, YZ yatırımlarının sosyoekonomik, yasal/etik ve teknolojik etkilerini kapsayıcı bir şekilde ele alıyor. Mürsel Bayram ise, Türkiye-Afrika iş birliğine değindiği birinci bölümün son makalesinde, aslında Afrika kıtasına ilişkin analizlerini Türkiye’nin Afrika politikasını “kazan-kazan politikasının somutlaşması” olarak gördüğünün altını çizerek ve Türkiye’yi Afrika için “Üçüncü Bir Yol” ya da “Alternatif” şeklinde niteleyerek anlatıyor.

Türk Dış Politikası Yıllığı 2021, SETA Yayınları

Eserdeki “Türk Dış Politikasının 2021 Yılı Gelişmeleri” başlığını taşıyan ikinci bölüm, Türkiye’nin 2021’de başta komşuları olmak üzere belirli ülkeler, bölgeler ve aktörlerle olan, ihtilaf ve iş birliği alanları dahil, ilişkilerini ve diğer dış politika gelişmelerini inceliyor. İkinci bölümün ilk çalışması Kemal İnat ve Mustafa Caner’in birlikte kaleme aldıkları Türkiye’nin İran politikasını analiz eden bir makaleden oluşmakta. Makale iki ülke arasındaki siyasi ve diplomatik ilişkilerin yanı sıra enerji ve diğer sektörleri kapsayan ekonomik ilişkileri de inceliyor. Üst düzey ziyaretlerle hareketlenen diplomasi trafiğinden başka iki ülkenin Suriye krizi ve Irak’taki istikrarsızlık gibi bölgesel meselelere olan yaklaşımları da çalışmanın değindiği önemli noktalardan. Enes Deşilmek ve Talha İsmail Duman, beraber hazırladıkları makalede Türkiye’nin 2021’deki Suriye ve Lübnan politikalarını anlatırken Koronavirüs pandemisi yanında ilişkilere damgasını vuran diğer bölgesel gelişmelerden bahsediyor. Türkiye’nin Körfez ülkelerine ve Yemen’e yönelik politikalarını ele alan çalışmasında Mehmet Rakipoğlu, Türkiye-Suudi Arabistan ilişkilerine bir parantez açarak iki ülke arasındaki normalleşme sürecine ve normalleşmenin önündeki engellere değiniyor. Bunun yanında Rakipoğlu; Umman, Kuveyt, Katar, BAE ve Yemen ile olan ilişkileri de siyasi ve ekonomik boyutlarıyla aktarmayı ihmal etmiyor. Haydar Oruç, Türkiye’nin İsrail, Filistin ve Ürdün politikalarını konu edinen makalesinde “İsrail’deki seçim süreçleri”, “Şeyh Cerrah Mahallesindeki baskınlar” ve “Türkiye-Ürdün Ekonomik İşbirliği Anlaşması” ve akabinde Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu’nun Ürdün ziyareti gibi önemli güncel gelişmeler ekseninde Türkiye’nin bölge ülkeleriyle ilişkilerini inceliyor. Bu çalışmanın ardından Türkiye’nin Irak politikasını irdeleyen bir sonraki makalede Türkiye’nin merkezi hükümet ve IKBY ile olan ilişkileri, Irak’taki iç ve dış siyasi, güvenlik ve toplumsal karışıklıkların etkisi bağlamında anlatılıyor. Makalede Fatih Oğuzhan İpek, Türkiye’nin PKK’ya yönelik operasyonlarına da değinirken özellikle 2021’de yükseliş trendi devam eden Türkiye’nin Irak’tan petrol ithalatını ve enerji bağlamında diğer ekonomik ilişkileri de okuyucuya aktarıyor.

İsmail Numan Telci, Türkiye’nin Mısır politikasını “Normalleşme Girişimleri” bağlamında açıklarken, Talha Köse Türkiye’nin Avrupa Birliği politikasını, ilişkilerdeki “problemleri”, “gerilimli alanları” ve olası “iş birliği” alanlarını da içerecek şekilde çok boyutlu bir bakış açısıyla gündeme getiriyor. Mehmet Çağatay Güler, Türkiye’nin Rusya ve Kafkasya politikasını mevcut “Rusya-Ukrayna Savaşı”, “Suriye Krizi” ve “Karabağ” ekseninde tartışıyor. Türkiye’nin Kıbrıs ve Doğu Akdeniz politikasını anlattığı çalışmasında Hacı Mehmet Boyraz, Doğu Akdeniz’deki gelişmeler ve sorunlar paralelinde okuyucuyu bilgilendiriyor. Eserin devamında Kılıç Buğra Kanat, Türkiye’nin ABD politikasını incelerken ikili ilişkilerin genel çerçevesini çizerek Biden yönetiminin dış politika önceliklerinde Türkiye’nin konumundan haber veriyor. Mehmet Uğur Ekinci Türkiye’nin Balkanlar politikasını ülkeler bazında ele alıp açıklarken, Mustafa Onur Yalçın Türkiye’nin Doğu Asya coğrafyasına yönelik politikasını anlatıyor. Yine bölgeden fazla uzaklaşmadan Orta Asya ve Pakistan’a yönelik Türk dış politikası gelişmelerini okuyucuya Vugar Savzaliyev aktarırken, Ramazan Erdağ makalesinde Türkiye’nin Afrika politikası hakkında “Ortaklık Zirvelerini” de içeren kapsamlı bir çerçeve sunuyor. Mustafa Yetim, Türkiye’nin Latin Amerika politikası hakkında okuyucuyu bilgilendirirken, Büşra Zeynep Özdemir Daşcıoğlu eserin ve bölümün son makalesini oluşturan incelemesinde Türkiye’nin 2021’deki “enerji politikasını” masaya yatırıyor.

2009’dan itibaren her yıl yayınlanan ve bir yıl içerisindeki Türk dış politikası gelişmelerini alanında uzman isimlerce kaleme alınan analizlerle kapsamlı bir şekilde okuyucusuna sunan “Türk Dış Politikası Yıllığı” halihazırda geniş bir arşiv niteliği kazanmış durumda. Eser bu yönüyle önemli bir başvuru kaynağı haline gelerek günümüz dış politika gelişmelerinin daha iyi anlaşılmasına da hizmet ediyor. İçeriğindeki toplam 20 makale ile 2021’in dış politika nabzını tutan “Türk Dış Politikası Yıllığı 2021” işte bu anlayış ve misyonla raflardaki yerini almış bulunuyor.

 


Etiketler »  

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için "veri politikamızı" inceleyebilirsiniz. Daha fazlası