Yaygın bilinen adıyla Ramazan kitap fuarı mübarek ay boyunca okurların ve yayıncıların önemli gündem maddelerinden biridir. SıcaÄŸa, soÄŸuÄŸa ya da kalabalığa raÄŸmen bir ÅŸekilde yolu Sultanahmet’e düÅŸürüp kitap fuarını gezmek Ramazan’ın adetlerindendir. Kırk yaşına yaklaÅŸan fuarın muhafazakar yayıncılar için anlamı farklıdır. Hiçbir yerde stant açamadıkları dönemde bu fuar okurlarla aralarında yegane köprü olmuÅŸ, satış rakamları bazen altı ayda satılacak kitaba ulaÅŸmıştır. Ä°nsanlar ÅŸehir dışından bu fuarı ziyaret etmek için Ä°stanbul’a gelmiÅŸtir.
Yıllardır yapılan bu fuar özellikle Sultanahmet Camii’nin avlusundan ayrıldıktan sonra düzen tutmakta zorlandı. Sık sık yer deÄŸiÅŸikliÄŸi yaÅŸandı. Fuar çadırı bazen klimalardan dolayı çok soÄŸuk oldu bazen de sıcaktan yandı. Bazı yayınevi ve kitapları bulmak mümkün olmadı. Bazen hediyelik eÅŸya ve benzeri kitap dışı ürünler ön plana çıktı. Uzun çalışma saatleri ve bir aya yayılan fuar yayınevi çalışanları için yorucu oldu. Stantlarda nitelikli personel bulunmadığı için okurun soru ve talepleri cevapsız kaldı.
Bu kitap fuarının dezavantajlarından biri de Sultanahmet’ten ayrılışın ardından kalıcı bir fuar alanına sahip olmamasıydı. Her sene yer deÄŸiÅŸikliÄŸinin yaÅŸanması fuar kültürünün oluÅŸmasını engelledi ve yayınevlerinin yerleÅŸiminde ister istemez sıkıntılar ortaya çıktı. Öte yandan bu fuar diÄŸer büyük fuarlar gibi önemini bir miktar kaybetti. Artık yılın hemen her ayı bir ilçede kitap fuarı düzenleniyor ve adeta fuarlar okurun ayağına gidiyor. Bunun yanında kitap satış zincirleri ve internet üzerinden satış yapan kitap satış siteleri de okuyucuyu çok yormadan kitaplarla buluÅŸturuyor.
Ramazan kitap fuarının deÄŸerlendirirken mevsimsel etkileri de göz önünde bulundurmak gerekiyor. Yaz aylarına gelen Ramazan’da ister istemez iftar ile sahur arası vakit kısaldı ve bu sürede gezilecek fuara zaman ayırmak da zorlaÅŸtı. Yine okulların ve üniversitelerin tatil olması fuara ilgiyi olumsuz yönde etkiledi.
Kitap Fuarını İptal Etmek Ne Demek?
Bütün bunlara raÄŸmen dini yayınlar kitap fuarını bugüne kadar iptal etmek kimsenin aklına gelmemiÅŸti. Ancak CHP Ä°stanbul büyükÅŸehir belediye baÅŸkan adayı Ekrem Ä°mamoÄŸlu mazbatasını yeni almışken ve henüz daha seçimin sıhhatiyle ilgili tartışmalar devam ederken kitap fuarının yapılmayacağını ilan etti. Sanki Ä°stanbul’un en önemli problemi bu fuarın yapılmasıymış gibi CHP adayının ilk icraatlarından biri bu oldu. CHP’nin baÅŸkan adayı Ä°mamoÄŸlu kısa belediye baÅŸkanlığı döneminde yenilenecek seçimlerde izleyeceÄŸi kültür-sanat politikalarına dair adeta bir fragman izletti. Bu durum Ä°stanbul özelinde yıllar içinde bazen direnerek bazen de bir adım geri çekilerek elde edilen birçok kazanımın nasıl çok hızlı bir ÅŸekilde kaybedilebileceÄŸini bizlere gösterdi. Otuz yedi yıldır devam eden, dini yayınların ve muhafazakar yayıncıların ağırlıkta olduÄŸu bir fuar ve güzel bir Ramazan adeti birkaç günlüÄŸüne baÅŸkanlık koltuÄŸuna oturan biri tarafından ortadan kaldırılmak istendi.
Burada bir parantezi CHP adayının fuarla ilgili yanlış yönlendirildiÄŸi yorumlarıyla ilgili açalım. Kameralar önünde spontane açıklamaları bile gerektiÄŸinde durdurulan, fotoÄŸraf makinelerine sürekli önceden çalışılmış ve planlı pozlar veren ve her adımı çok sıkı kontrol edilen birinin kitap fuarıyla ilgili yanlış yönlendirilmesi pek mümkün görünmüyor. Ayrıca Ä°stanbul’la hiçbir ilgisi olmayan pek çok konuya dair demeç ve vaatlerde bulunan CHP’li Ä°mamoÄŸlu’nun fuarla ilgili iptal kararını geri almak için yeterli vakti vardı ama bunu yapmadı.
Tabii kitap fuarının iptal edilmesi hamlesine karşılık yayıncılar ve fuarı düzenleyen vakıf hızlı bir ÅŸekilde alternatif arayışına girdi. Bir yandan fuarın Sultanahmet’ten ayrılmaması için giriÅŸimlerde bulunurken diÄŸer yandan baÅŸka uygun alanlar deÄŸerlendirildi. Bu anlamda fuar için ilk öne çıkan alan ise Fatih Camii oldu.
Mutlu Son!
Neyse ki YSK sonuca müessir nedenlerden dolayı Ä°stanbul’da seçimin yenilenmesine ve mazbatanın iptaline karar verdi. Bu ÅŸekilde 38. Kitap ve Kültür Fuarı da Sultanahmet’te yeniden açıldı. Gelenek sürdü. Kısa süre içerisinde büyük bir özveriyle Diyanet Vakfı, yayıncılar ve diÄŸer ilgililer fuarı okuyucular için hazır etti. Buna ek olarak okurlar da fuara ve meydanlarına sahip çıktı. Son yılların en fazla ilgi gören fuarlarından biri kuruldu. Fuar süresinin kısalması ve fuar çadırının daha uÄŸrak bir noktaya çekilmesi de bunda etkili oldu.
Burada akılda kalan bir diÄŸer nokta ise yıllarca Ramazan fuarlarında kitapseverlerle buluÅŸan bazı yayınevlerinin fuarın iptal edilmesi karşısında tepki göstermekten çekinmeleriydi. Bu tür davranışlar belki bir siyasi rüzgara uyum saÄŸlama isteÄŸinden belki de öz güven eksikliÄŸinden kaynaklanabilir ancak herkesin her ÅŸeyi takip edebildiÄŸi sosyal medya çağında kimse tavırlarının fark edilmediÄŸini sanmasın.
