Kriter > Medya Kritik |

Sosyal Medya Manipülasyonu


Bot hesaplar tarafından ortaya atılan asılsız bir içeriğin daha sonra toplumsal alanda karşılığı bulunan, takipçi sayısı fazla olan siyasetçi veya popüler figürler tarafından paylaşılmasıyla istenilen yönde bir kamuoyu inşası kolaylaşmaktadır.

Sosyal Medya Manipülasyonu

Son dönemde ortaya çıkan eÄŸilime bakıldığında sosyal medya araçlarının siyaset hayatında önemli bir parametre olduÄŸu görülmektedir. Politik hayatın vazgeçilmez bir fenomeni olan söz konusu araçlar bir yandan demokratikleÅŸme yönünde önemli katkılar saÄŸlarken diÄŸer yandan ise siyaset alanını tehdit edici bir dizi riski içerisinde barındırmaktadır. Sosyal medya mecraları marifetiyle kritik dönemlerde ve özellikle seçimlerde manipülasyon yapılması bu risklerin başında gelmekte ve bu konu özellikle son dönemde Türkiye’de de gündem olmaktadır. Rusya’nın ABD seçimlerine müdahale ettiÄŸi iddiasının yanı sıra Cambridge Analytica aracılığıyla Arjantin, Hindistan ve Ä°ngiltere’de yapılmaya çalışılan manipülasyonlarla benzerlikler taşıyan Türkiye’deki müdahaleler özellikle son dönemde artış göstermiÅŸtir. 2013’teki Gezi Parkı Åžiddet Eylemleri döneminde ve özellikle 7 Haziran ve 1 Kasım seçimleri ile 16 Nisan referandumunda ortaya konan sosyal medya operasyonlarının istenilen yönde bir kamuoyu oluÅŸturma ve seçim sonuçlarını etkilemeye dönük olduÄŸu açık biçimde görülmüÅŸtür.

Daha çok duyguları harekete geçirme amacıyla yapılan manipülasyonlarda öne çıkan yöntemlere bakıldığında siyasi kiÅŸilikler üzerinden karakter suikastı, ırkçılık yaparak toplumun bazı kesimleri üzerinde bir baskı oluÅŸturma ve ekonomik sorunları farklı baÄŸlamlara taşıyarak bir kaygı oluÅŸturma ön plana çıkmaktadır. Sosyal aÄŸlar üzerinden yapılan operasyon biçimlerine bakıldığında teknik düzlemde bir manipülasyonla asılsız iddia ve haberlerin dolaşıma sokulması gibi stratejilerin sıklıkla kullanıldığı görülmektedir. Ä°lk önce bir bot hesap tarafından ortaya atılan asılsız bir içeriÄŸin daha sonra toplumsal alanda karşılığı bulunan, fazla takipçi sayısı olan siyasetçi veya popüler figürler tarafından paylaşılmasıyla istenilen yönde bir kamuoyu inÅŸası kolaylaÅŸmaktadır.

Dijital Dünya Manipülasyonları

31 Mart’a gidilen süreçte de özellikle mülteciler ve ekonomik gündem üzerinden manipülasyonların yoÄŸunlaÅŸması hiç kuÅŸkusuz cari hükümeti hedef almakta ve seçim sonuçlarını etkilemeye dönük bir iÅŸlev görmektedir. Mültecilerin üniversiteye sınavsız girdiÄŸi, bazı özel saÄŸlık hizmetlerinden ücretsiz yararlandıkları ve maaÅŸ aldıkları gibi mesnetsiz iddialar sıklıkla gündeme getirilmektedir. Bu asılsız söylemlerde sınavsız üniversite üzerinden genç seçmen manipüle edilmek istenirken vergisiz kazanç söylemiyle de iÅŸ insanları ve ticaretle meÅŸgul olan kesimler hedef alınarak duygusal anlamda etkilenmeleri planlanmaktadır. Sosyal aÄŸlarda yaygınlaÅŸtırılan bu gibi iddiaların ana akım medyada da yer bulması konunun kitleler nezdinde tartışılmasını mümkün kılmakta ve seçmenlerin manipüle edilmesine sebep olmaktadır.

Suriyeli mültecilere vatandaÅŸlık verileceÄŸine yönelik iddialardan tutun da ekonomi ve eÄŸitimle ilgili gerçeÄŸi yansıtmayan söylemlere kadar bütün manipülasyonlar nihai kertede hükümeti hedef almakta ve seçmen kitlesinin davranışını etkilemeye çalışmaktadır. Mülteciler konusu her seçim döneminde olduÄŸu gibi 31 Mart yerel seçimlerinde de iç politikanın malzemesi olmuÅŸ ve siyasi partiler bu konuyu araçsallaÅŸtırmıştır. Özellikle seçim akÅŸamı Ä°stanbul’daki bazı seçim sandıklarında hile yapıldığı yönünde AK Parti Ä°stanbul Ä°l BaÅŸkanlığı tarafından somut deliller ortaya konulmasına raÄŸmen sosyal medyada bu iddiaların basitleÅŸtirilmeye ve deÄŸersizleÅŸtirilmeye çalışıldığı görülmüÅŸtür. Bunlar ve benzeri yaklaşımlar bir manipülatif amaç taşımakta ve siyasi bir amaca hizmet etmektedir.

Nihai kertede dijitalleÅŸen dünyada geleneksel siyaset kodları deÄŸiÅŸmekte ve siyaset alanı da risklerden payını almaktadır. DemokratikleÅŸme alanına katkı sunması beklenen sosyal aÄŸların günümüzde demokrasiyi tehdit eden en önemli mecralar haline gelmesi üzerinde düÅŸünülmesi gereken bir husustur. Ülkelerin sosyal aÄŸlar ve internet teknolojilerinin araçsallaÅŸtırılması sonucu ortaya çıkan olumsuzlukları giderme adına çeÅŸitli düzenlemeler yaptığı bilinmektedir. Son dönemde kritik toplumsal olaylar ve seçimlerde çokça tartışılan asılsız haber ve manipülasyon iddiaları Türkiye’nin de bu konuda öncü davranması ve bazı adımlar atmasını gerekli kılmaktadır. Sosyal aÄŸların tehdit boyutunun küresel bir ölçeÄŸe varması teknoloji ÅŸirketlerini denetleyecek uluslararası bir regülasyon kurumunun kurulması ve sosyal aÄŸlarda ülkelerin egemenlik haklarını ihlal edici içeriklerin ÅŸirketler tarafından hızlıca kaldırılması acil çözümler arasında yer almaktadır. Bunun yanı sıra bireysel anlamda sosyal aÄŸlarda karşılaşılan içeriklerin “fact check” sistemleriyle kontrol edilmesi ve böylece konu hakkında daha saÄŸlıklı bilgiye ulaşılması da hayati derecede elzem bir konu olarak karşımızda durmaktadır. Ülkelerin doÄŸrudan müdahale etmedikleri ve sivil toplum düzleminde geliÅŸecek bağımsız denetleme kurumlarının varlığı da bu tür manipülasyonların asgariye indirilmesi açısından engelleyici bir önlem olacaktır.


Etiketler »  

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için "veri politikamızı" inceleyebilirsiniz. Daha fazlası