Kriter > Siyaset |

SİHA Türkiye’nin Stratejik Kabiliyeti


Silahlı insansız hava araçlarını (SİHA) özgün kaynaklarıyla sadece sayılı ülkelerin üretebildiği ve envanterinde bulundurduğu bir askeri üstünlük olarak ifade etmek mümkündür. Yaklaşık kırk sekiz ülke tarafından kullanılan 150 farklı İHA sistemi bulunmasına rağmen yerli ve özgün üretim yapabilen ülke sayısı oldukça az.

SİHA Türkiye nin Stratejik Kabiliyeti

Silahlı insansız hava araçlarını (SİHA) özgün kaynaklarıyla sadece sayılı ülkelerin üretebildiği ve envanterinde bulundurduğu bir askeri üstünlük olarak ifade etmek mümkündür. Yaklaşık kırk sekiz ülke tarafından kullanılan 150 farklı İHA sistemi bulunmasına rağmen yerli ve özgün üretim yapabilen ülke sayısı oldukça az. Bütün dünyada askeri İHA pazarının üretim değeri 2,8 milyar dolar civarında ve bu rakamın 2025’e doğru 9,4 milyar dolara yükselmesi beklenmektedir. Ancak SİHA konusunda henüz başarı sağlayabilmiş ülke sayısı çok az. Türkiye bu ülkelerden biri ve İHA’larda çok kısa bir süre zarfında yakalamış olduğu başarıyı devam ettirmekte kararlı görünüyor.

Elbette savunma sanayiinde yerlilik oranı arttıkça ve milli imkanlar harekete geçirildikçe dışa olan bağımlılık hızlı bir şekilde azalıyor. Özellikle askeri teknolojide hayati derecede zaruri olan bir şey var ki o da askeri kapasitenizin yerli ve milli imkanlarla donatılmasıdır. Eğer kendi silahını üretemiyor ve yeni teknolojik sistemler geliştiremiyorsanız bu açığınızı doğrudan dış alım yoluyla gidermeye mecbur kalırsınız. Elbette bu yöntem askeri kapasitenizde bir bağımsızlık problemi meydana getirir ve her bir aşamada elinizi kolunuzu bağlar.

Son dönemde çok sık bir şekilde gündeme gelen SİHA’ların Türkiye’nin askeri kapasitesine nasıl bir stratejik değer kattığına odaklanmak gerekmektedir. SİHA’ların dünya genelinde hangi noktaya geldiği de ayrıca değerlendirilmesi gereken bir husustur. Öncelikle İHA ve SİHA’ların TSK ve Emniyet envanterine katılmasıyla birlikte başta terörle mücadele olmak üzere güvenlik ihtiyaçlarını karşılamada son derece olumlu katkıları olduğunu söylemeliyiz. Kırsal bölgelerdeki terör hareketlenmelerinin takip ve imha edilmesi, dağlık bölgelerde saklanan terör unsurlarının tespit edilmesi ve geçmiş dönemde sıkça görülen büyük katılımlı terör baskınlarının önüne geçilmesi bakımından SİHA’lar önemli bir açığı kapatmaktadır.

Bütün bu terör ile mücadele sürecine sağladığı imkanlar sadece operasyonel başarı ile sınırlı değil ayrıca personel güvenliği, maliyet düşüklüğü ve daha güçlü bir saha kontrolüne olanak sağlaması bakımından da SİHA’ların başarılı ve stratejik bir askeri kabiliyet olduğunu söylemek mümkündür. Kaldı ki son dönemde İHA ve SİHA’ların terör örgütü PKK üzerinde nasıl bir baskı oluşturduğunu ve terör faaliyetlerini ne denli engellediğini bizzat terör örgütü kaynaklarının şikayetlerinden anlamak mümkündür.

İstihbarat, keşif ve gözetlemenin yanı sıra bu araçlarla sahada saldırı üstünlüğünü de korumak mümkün hale gelmiştir. Ayrıca yalnız dağlık ve kırsal bölgeler değil bizzat meskun mahal bölgelerinde dahi terör faaliyetlerinin önüne geçilmesinde İHA’ların etkisi büyüktür. Dolayısıyla İHA ve SİHA’ların Türkiye’nin öncelikle güvenlik meselesinde sağlamış olduğu katkılar geçmiş dönemde yaşanan sıkıntılar göz önünde bulundurulduğunda eşsiz bir gelişme olarak kaydedilebilir. Zira artık terör örgütlerinin rahat adım atacak fırsatı bulmaları neredeyse imkansız görünüyor.

İHA ve SİHA’lar Askeri Avantaj Sağlıyor

Bununla birlikte SİHA’ların askeri anlamda getirmiş olduğu stratejik kazanımlar sadece terörle mücadele ile kısıtlı değildir. SİHA’lar sınır güvenliği, sınır dışı operasyonlar ve savaş koşullarında çarpan etkisi oluşturan bir avantaj sağlamaktadır. Türkiye’nin son dönemde icra ettiği Fırat Kalkanı Harekatı’nda İHA ve SİHA’ların kullanılması operasyonların başarısında doğrudan etkili olmuştur. DEAŞ ve PYD gibi terör unsurlarının sahadaki her adımının takip edilmesi askeri açıdan büyük bir kolaylık getirmiştir. Aynı şekilde sınırlarımıza yönelik sızma girişimleri ve sınır içine taşınmak istenen silah ve mühimmatın yakalanması hususunu da gözden kaçırmamak gerekmektedir. Daha önce birçok askeri personel ve yüklü bir maliyetle yapılan faaliyetler bu araçların devreye girmesiyle birlikte muazzam bir verimlilik kazanmıştır.

Aslında genel olarak İHA ve SİHA’ların ne denli kritik bir rol oynadığına bakmak için Suriye iç savaşına odaklanmak yeterli bilgiyi sunacaktır. Özellikle Rusya, İHA ve SİHA sistemlerini Suriye iç savaşında çok sık bir şekilde kullanmaktadır. Suriye’de operasyonlara başladığı tarihten itibaren Rus İHA’larının 14 bin sortinin üzerinde uçuş gerçekleştirmiş olması bunun kanıtıdır. Dolayısıyla artık savaş koşullarında bu sistemlere sahip olan aktörler büyük bir askeri üstünlük elde etmektedir. Elbette bu araçların meydana getirdiği üstünlüklerden terör örgütleri de yararlanmaya çalışmaktadır. DEAŞ’ın suikast drone’larını, PKK-PYD-YPG’nin mini drone’ları sık kullanması buna örnek olarak gösterilebilir.

Bu araçların stratejik avantajlarının farkında olan birçok devlet SİHA’ları envanterine katmak istemektedir. Örneğin Fransa, Batı Afrika’da kullanmak üzere ABD’den aldığı altı İHA’yı 2019 yılına kadar silahlandırarak kullanacağını açıkladı. Hatta Fransa’nın Almanya, İspanya ve İtalya ile birlikte SİHA geliştirme peşinde olduğu basına yansımış durumda. ABD, Çin ve İsrail’in bu alanda çok ciddi çalışmalarının bulunduğunu ve yatırım yaptığını söylemek gerekmektedir.

Özgün ve Yerli Yazılım Zorunlu

Öte yandan bölgemizi yakından ilgilendirmesi bakımından İHA ve SİHA satışı konusunda Çin’in oldukça agresif bir politika yürüttüğünü ifade etmeliyiz. Çin’in özellikle Ortadoğu’da ve keza Afrika’da çok ciddi bir şekilde bu sistemleri sattığını görmek mümkündür. Kahire’ye yapılan satışın yanı sıra Riyad ile varılan anlaşma ile Suudi Arabistan’da İHA fabrikası kurulması kararı alınması oldukça dikkat çekicidir.

ABD’nin ihtiyatlı davrandığı satışlar konusunda Çin’in gayet rahat hareket etmesi bölge dengesi açısından da kritiktir. Ancak yazılımın özgün ve yerli olmaması durumunda bu sistemler üretici ülke lehine kullanışlı ve müdahaleye açık halde kalmasına neden olmaktadır. Bu bakımdan bölgede İran, Türkiye ve İsrail’in bu alanda daha iyi bir konumda olduklarını ve milli sistemler ürettiklerini söylemek gerekmektedir.

Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın sivil vatandaşların hedef alındığı iddiasında bulunan CHP milletvekili Tanrıkulu’yu eleştirirken, “Senin kullandığın bu ağız, Kandil’dekilerin ağzı. Zaten bunlar aynı ağzı kullanıyorlar. Biz insansız hava araçlarını elde edebilmek için yıllarca çalıştık” ifadesiyle belirttiği gibi Türkiye’nin bu kapasiteye ulaşması kolay olmadı. İsrail’den satın alınan Heron tecrübesinin de gösterdiği üzere özgün ve yerli bir yazılım olmadığı sürece bu sistemlerin müdahaleye açık olduğunu net bir şekilde söyleyebiliriz.

Öte yandan Türkiye bu alanda yeni adımlar atmak için de çaba içindedir. Askeri operasyonların daha etkin ve verimli olmasını mümkün kılan bu sistemlerin bir üst noktaya taşınması ve bir sonraki aşama olarak gösterebileceğimiz insansız savaş jetinin çok yakın bir zamanda üretileceği açıklanmış durumdadır. Elbette insansız savaş jeti aldığı mesafe, taşıdığı yük ve mühimmat ile Türkiye’nin askeri kapasitesine oldukça stratejik bir değer katacaktır. Şu an halihazırda güvenlik güçlerinde sekizi SİHA olmak üzere 30 adet Bayraktar Taktik sınıf İHA bulunuyor. 16 tanesi de güvenlik güçlerine kısa vadede teslim edilecek. Irak ve Suriye kaynaklı güvenlik riskleri göz önünde bulundurulduğunda SİHA’ların sayısının artırılması elzemdir.

Bununla birlikte TUSAŞ’ın ürettiği Anka-S SİHA aracından altısının 2017 yılında envantere girmesi bekleniyor. Keza Vestel'in de Karayel isimli aracı üzerinde çalışmalarına devam ettiğini belirtmek gerekir.

Dolayısıyla Türkiye bu alanda oldukça iyi bir zemine sahip ve bu zemini insansız savaş jeti aşamasına taşıması durumunda gerek terörle mücadele gerekse de caydırıcılık kapasitesi bakımından bölgede stratejik bir askeri üstünlük elde edecektir.


Etiketler »  

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için "veri politikamızı" inceleyebilirsiniz. Daha fazlası