Kriter > Dış Politika |

Türk Savunma Sanayiinin Yükselen Değeri: IDEF


IDEF’21’de Türkiye’nin yerli ürünleri ve fuara gelen yabancı heyetler ağırlıktaydı. Geçmiş fuarlarda yabancı firmaların çözümlerini sergiledikleri stantlar ağırlıktayken, IDEF’21’de Türk katılımcıların daha geniş alanda yerli çözümlerini ve daha önemlisi “konseptlerini” sergilediklerini gördük. Yabancı stant alanlarındaki azalış firmaların çözüm sunamamasından veya politik sebeplerden değil; sunabilecekleri her çözüme karşılık Türk savunma sanayiinin, yerli çözümlerini halihazırda sergiliyor olmasından kaynaklıydı.

Türk Savunma Sanayiinin Yükselen Değeri IDEF

Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı (IDEF), savunma sanayiini kapsayan fuar hizmetlerinin Türk Silahlı Kuvvetlerini Güçlendirme Vakfı (TSKGV) yönetim ve sorumluluğunda yürütülmesi kararına istinaden, 1993’ten itibaren iki yılda bir tekli yıllarda düzenleniyor. Türk savunma sanayiinin dünyaya gövde gösterisi yaptığı, Türkiye’nin yerli ve milli savunma sistemlerini sergilediği IDEF’21 de son derece hareketli geçti.

IDEF’21’de Türkiye’nin yerli ürünleri ve fuara gelen yabancı heyetler ağırlıktaydı. Geçmiş fuarlarda yabancı firmaların çözümlerini sergiledikleri stantlar ağırlıktayken, IDEF’21’de Türk katılımcıların daha geniş alanda yerli çözümlerini ve daha önemlisi “konseptlerini” sergilediklerini gördük. Yabancı stant alanlarındaki azalış firmaların çözüm sunamamasından veya politik sebeplerden değil; sunabilecekleri her çözüme karşılık Türk savunma sanayiinin, yerli çözümlerini halihazırda sergiliyor olmasından kaynaklıydı. Geçmişte dost ve müttefik ülkeler, “ahbaplık” ilişkileri özelinde heyet gönderirken, IDEF’21’e geniş bir coğrafyadan, farklı seviyelerde ikili ilişkilerimizin olduğu ülkelerden üst düzey heyetler katıldı. Fuara ilginin en önemli faktörü Türkiye’nin, uluslararası tatbikatlarda ve muharebe sahasında kendini ispatlayan, savunma ve güvenlik alanlarındaki yenilikçi çözümleri oldu.

 

Savunma Sanayiinde “Bağımsızlık Mücadelesi”

Türkiye, 2002’de 5,5 milyar dolar bütçeli 66 savunma projesini yüzde 80 dışa bağımlılık oranı ile yürütürken; 2021’de yüzde 65’in üzerinde yerlilik oranı, 55,8 milyar dolarlık bütçe ile 762’den fazla proje yürütüyor. İhtiyaçlarla paralel artış gösteren proje sayısı ve hacmi ile savunma sanayiinde ciddi bir “bağımsızlık” mücadelesi sergileniyor. Mücadelenin sürdürülebilir olması için de ihracat gerekiyor. TİM verilerine göre sektör ihracatı; 2012’de 1 milyar 260 milyon 810 bin dolar, 2018’de ise 2 milyar 35 milyon 333 bin dolar olarak gerçekleşti ve bu sayede Türkiye için iki kritik eşik aşıldı. 2021’in geride kalan yedi ayında sektör ihracatı 1 milyar 572 milyon 872 bin dolar oldu.

MKE A.Ş. Yakın Hava Savunma Sistemi
MKE A.Ş. Yakın Hava Savunma Sistemi

 

SIPRI verilerine göre Türkiye, 2000-2004 arasında dünyanın 29’uncu büyük silah ihracatçısı konumundayken; 2005-2009 arasında 22’nci sıraya, 2010-2014 arasında 19'unculuğa ve 2015-2019 arasında ise 13’üncü sıraya kadar yükselmiştir. 2010-2014 dönemine kıyasla, 2015-2019 arasında Türkiye'nin silah ihracat hacmi yüzde 86 artmıştır. Türkiye'nin küresel silah ihracatındaki payı 2010-2014 arasında yüzde 0,5 iken, 2015-2019 arasındaki dönemde yüzde 0,8'e yükseldi. Türk firmalarının ihracat faaliyetleri ile elde ettiği pozitif ilişkiler ve sonuçlar, ülkelerin, Türk firmalarına ve Türkiye’nin savunma sanayiine olan güven duygusunu artırırken, düzenlenen fuarlara katılımları için de referans oluşturuyor.

IDEF’21’de ASELSAN’ın ilk defa açtığı “Millileştirilmiş Ürünler” alanında 250 kritik ürün ve bileşenin yerli muadilleri yer aldı. Türkiye'nin Suriye'deki terör hedeflerine yönelik gerçekleştirdiği harekatlar, Libya ve Dağlık Karabağ’da varlık göstermesi gibi nedenler ile karşı karşıya kaldığı açık ve örtülü ambargolar, Türkiye’nin ithalatını ciddi ölçüde etkilemişti. Ambargo uygulanan ürün ve kritik bileşenleri millileştirmek ve yerlileştirmek üzere yoğun çaba sarf eden Türkiye’nin ürün geliştirme ve teknoloji yatırımları arttı. Çözümlerde sağlanan yerlileştirme sayesinde dışa bağımlılık azalırken, ithalat verilerinde düşüş, ihracat verilerinde ise artış gerçekleşti. Savunma sanayiindeki yerlileştirme; ithalatihracat dengesindeki, yakın zamana kadar ithalat lehine olan ivmenin ihracat yönünde değişmesinde etkili oldu.

 

Pandemiye Rağmen Yükselen Değer: IDEF

1993’te Ankara'da icra edilen ilk IDEF’ten bugüne kadar 15 kez düzenlenen fuar ile Türkiye, savunma ve güvenlik alanlarındaki imkan ve kabiliyetlerini dünya kamuoyuna gösteriyor. IDEF, Türkiye’nin ve dünyanın savunma sanayii alanındaki devlerinin en önemli buluşma platformlarından biri konumunda. IDEF ile ülkelerinin savunma tedarikinden sorumlu heyetler; üst düzey Türk tedarik makamları ve katılımcı firmalar ile karşılıklı görüşme imkanından yararlanmakta, doğrudan temas kurarak iş birliği imkanlarını artırmaktadır. Fuar kapsamında akademi, StartUp, KOBİ, küçük, orta ve büyük ölçekli firmalar gibi savunma sanayii unsurları, mevcut ve potansiyel imkan ve kabiliyetlerini görüşebiliyor. IDEF, tedarikçi ile sağlayıcının buluşmasını sağlarken; aynı zamanda değişen ihtiyaçların tespiti ve Türk firmaların yenilikçi çözümler geliştirebilmesi için, mühendis ile kullanıcı personelin bir araya gelmesi için de ortam oluşturuyor.

 

IDEF’21: En Büyük Savunma Sanayii Platformlarından Biri

IDEF’21 ile küresel kamuoyuna, gerekli tedbirler alınarak pandemi koşullarında da fuarların yapılabileceği gösterilmiştir. Pandemi koşullarına rağmen IDEF’21, katılımcı sayısı ve planlanan ikili görüşmeler bakımından dünyanın en büyük üç savunma sanayii platformu arasında yer almıştır. IDEF’21’in; kara, deniz, hava, uzay gibi tüm sektör alanlarını ve güvenlik sektörünü aynı anda bünyesinde barındıran sayılı fuarlardan biri olduğu görülmüştür. Bin 238 firmanın yer aldığı fuara; 81 ülke ve 2 uluslararası kuruluştan 163 heyet, 6143 heyet üyesi ve 24 bakan katılmıştır. 68 bin 795 sektör profesyoneli tarafından ziyaret edilen IDEF’21, sadece Türk ve dünya firmalarını buluşturmakla kalmamış, ülkeler arası yeni iş birlikleri için verimli bir platform da oluşturmuştur. 4 binin üzerinde ikili görüşmenin planlandığı fuarda, 93 imza töreni gerçekleştirildi.

HAVELSAN Dijital Birlik Konsepti
HAVELSAN Dijital Birlik Konsepti

 

Türk katılımcılar IDEF’21’de, birçok yeni ürün lansmanını ve teknolojik kabiliyet gösterimini gerçekleştirdi. Katmerciler’in Eren ve Hızır II zırhlı araçları, FNSS’nin Gölge Süvari İKA konsepti, HAVELSAN’ın Dijital Birlik konsepti, MKE’nin E-ZMA ve E-Fırtına çözümleri, bu kabiliyet gösterilerinin önemli örneklerinden. IDEF’21’deki panellerde ve sunumlarda; ASELSAN’ın “Millileştirme ve Yerlileştirmenin Önemi”, HAVELSAN’ın “Geleceğin Orduları: Dijital Birlikler” ve TUSAŞ’ın “Arge ve Teknoloji Transferi” gibi başlıkları ile bugünün ve geleceğin eğilimlerine yönelik teknolojik gösterimler ve gelişen savunma ekosistemi açısından öne çıkan konular ele alındı.

Türk firmalarının fuara iyi hazırlanmış olması, yabancı katılımcılar ve heyetlerin dikkatini çeken bir husustu. Özellikle ürün/kabiliyet gösterileri için, görsellik açısından stantlar, dikkat çekici ve özenli yerleştirilmişti. Stantlardaki proje mühendisinden iş geliştirme sorumlusuna kadar görevli personellerin donanımlı, güler yüzlü ve dinamik oluşu; görüşmeleri oldukça verimli bir hale getirdi. Yabancı firmaların katılımları, önceki fuarlarda olduğu gibi yine yüksekti. Güney Kore, Ukrayna, Pakistan, Azerbaycan, Rusya gibi pek çok ülkeden katılımcılar, bir taraftan kabiliyetlerini sergilerken diğer taraftan da Türk savunma sanayiinin imkan ve kabiliyetlerini yakından tanıma ve tecrübe etme fırsatı buldular. Fuara, Türk savunma ve ulusal basının ilgisi kadar, yabancı savunma basını da ilgi gösterdi. Yabancı basının fuara yönelik aktarımları aralıksız tüm gün ve “yeni gelişmeler” ile devam ederken, Türk firmaların basın faaliyetlerine yönelik hazırlığının yüksek olması, süreci olumlu yönde etkiledi.

 

Yabancı Heyetlerde “Güçlü Türkiye” Algısı

IDEF’21’de yabancı heyetler heterojen bir dağılıma sahipti; Latin Amerika, Balkan ve Doğu Avrupa, Asya, Afrika, Ortadoğu ve Uzak Doğu gibi pek çok bölgeden heyetler, oldukça renkli bir atmosfer oluşturmuştu. Yoğunlukta olan Afrika heyetlerinin, Türkiye’nin zırhlı kara araçları ve piyade sistemleri çözümlerine olan ilgisi ise bilhassa yüksekti.

Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, yoğun ilgi ve katılımın olduğunu ifade ettiği IDEF’21’e 700 yabancı firmanın geldiğini açıkladı. Türkiye’nin yabancı ülkelerle askeri ve savunma sanayii iş birliğinin Batı’dan farklı ve daha iyi olduğuna vurgu yapan İsmail Demir, bu durumun, süreçlerin doğrudan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından desteklenmesi ve yakından takip edilmesi ile ilgili olduğunu da ifade etti. IDEF’21 boyunca gerçekleştirilen heyet görüşmelerinde, Türkiye’ye yönelik yabancı heyetlerin algısı “Güçlü Türkiye” etrafından şekillenirken; bu algıda Türk savunma sanayiinin sunduğu yüksek teknolojik çözümlerin ve Türkiye Cumhuriyeti’nin aktif ve etkin dış politikasının etkili olduğunu özellikle vurgulamak gerekiyor.

Otokar Akrep IId 90mm Top ile
Otokar Akrep IId 90mm Top ile

 

Afrika’dan “Terörle Mücadele” Teknolojilerine İlgi

Afrika ülkeleri ile gerçekleştirilen heyet görüşmelerinde, Türkiye’nin “Terörle Mücadele” teknolojilerine ve konseptlerine yoğun ilgi gösterildi. Tunus, BMC üretimi KİRPİ TTZA; Senegal, Otokar üretimi COBRA TTZA; Uganda, Katmerciler üretimi HIZIR TTZA ile güvenlik birimlerini teçhiz ederken, Türkiye terörle mücadele kapsamında Afrika'dan G5 Sahel Ortak Gücü ile İş Birliği Protokolü ve MKE A.Ş. silah/mühimmat satışı için sözleşme imzaladı.

Güçlü savunma sanayii ekosistemi oluşturan Türkiye ile “Savunma Sanayii İş Birliği Anlaşması” imzalayan ülke sayısında da artış görülüyor. IDEF’21 öncesinde başlayan dost ve müttefik ülkeler ile “Savunma Sanayii İş Birliği Anlaşması” imzalayarak ilişkileri derinleştirme gayretleri, fuarda da kendini gösterdi ve Ekvator Ginesi ile Savunma Sanayii İş Birliği Anlaşması imzalandı.

 

Sonuç Yerine

Türk savunma sanayiinin gövde gösterisi yaptığı IDEF’21, Türkiye açısından tam anlamıyla bir şölen havasında geçti. Katılımcı firmaların özenle hazırladığı stantlar ile heyetlerin ilgisi, lansmanlar ve görüşmeler başta olmak üzere tüm etkinlikler Türkiye açısından olumlu geçti. IDEF’21’i diğerlerinden farklı kılan unsur, Türk firmaların hemen hemen her alanda “konsept mimarisi” sergileme kabiliyetine ulaşmış olması. Türk firmaların mühimmat ve zırhlı araç ailelerinden aşina olunan modüler, müşterek, maliyet ve etkin konseptleri, farklı ihtiyaçlara yönelik çözümlerin entegrasyonu ile fuarda görüldü. Muharebe sahasındaki tecrübeler dikkate alınarak ve farklı çözümler bir araya getirilerek minimal ölçeklerden daha büyük ölçeklere kadar konsept çözümleri; yabancı heyetlere ve tedarik makamlarına sunuldu. Türk savunma sanayiinin 2023 hedefleri dikkate alındığında IDEF’23; yeni konsept gösterimleri, yüksek teknoloji çözümleri, daha fazla Türk katılımcısı ve yükselen görsel çıtasıyla şimdiden tüm ilgilerin odağı haline gelmiş durumda.

 


Etiketler »  

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için "veri politikamızı" inceleyebilirsiniz. Daha fazlası