Kriter > Dosya > Dosya / Veri Güvenliği ve Dijitalleşme |

Küresel Sosyal Medya Ekonomisi ve Türkiye


Türkiye’de en çok kullanılan sosyal medya uygulamalarının iç piyasadan elde ettiği gelirlere bakıldığında ilk sırada 684 milyon dolar ile Instagram geliyor. Diğer platformlarda ise gelirler Facebook (277,5 milyon dolar), WhatsApp (175 milyon dolar), TikTok (62,5 milyon dolar) ve Twitter (12 milyon dolar) şeklinde. Sadece beş uygulamanın yıllık Türkiye gelir tahmini 1,21 milyar dolar ile ciddi bir rakama ulaştı.

Küresel Sosyal Medya Ekonomisi ve Türkiye

Arz ve talep dengesi iktisat biliminin önemli bileşenleri arasındadır. Arz, üretimi ifade ederken, talep tüketicilerin isteklerini yansıtır. Arz ve talebin istikrarlı bir şekilde sürmesi ise ekonomik aktivitenin verimliliği için önemlidir. Günümüzde sosyal medya platformları da arz ve talebin kritik bileşenleri haline geldi. Özellikle, sosyal medya uygulamalarının bireylerin yaşamlarında talebe dönüşmesi, arzın denetlenmesini gündeme taşımıştır. Bu denetim isteği, internet ağının yaygınlığı, bireysel özgürlüklerin geldiği konum ve kamu güvenliği, sosyal medya platformları ile devletleri karşı karşıya getiriyor. Kamusal düzenin yöneticisi olan seçilmişler, uluslararası hale gelmiş sosyal medya uygulamaları tarafından baskıya, engellemeye veya kısıtlamaya maruz bırakılabiliyor. Bu etkiye bağlı olarak günümüzde demokrasi, özgürlük, toplum ve siyasiler arasındaki gerilimli ilişkilere, sosyal medya platformları da eklenmiş durumda.

Sosyal medyanın pazarlama, satış, reklam, talep psikolojisi, finansal ödeme sistemleri ve diğer birçok ekonomik sektörde meydana getirdiği değişim, siyasi ve toplumsal iletişimin yapısını dönüştürmekte. Bu dönüşüm, aynı zamanda yeni bir ekonomik sahanın ortaya çıkmasına da sebep oldu. Sosyal medya ekonomisi olarak öne çıkan sektör, birçok ekonomik aktiviteyi birleştirebilen dijital bir piyasayı andırmakta. Sonuç olarak, dünya ekonomisinden yüzde 10-15 arasında pay alan dijital saha, arz ve talebin yönünü tayin edebilecek konuma ulaşmış ve milyarların hayatını etkiler hale gelmiştir.

 

Küresel Sosyal Medya Ekonomisi

21. yüzyılda dünya ekonomisi, küreselleşmenin etkisiyle arz ve talep yönlü olarak gelişim gösterdi. Bu gelişim teknolojik dönüşümü hızlandırırken, dijital sektörler de öne çıkmaya başladı. Birey, devlet ve toplum arasındaki ilişkinin tarihsel kökenlerini de dönüştüren küreselleşmiş teknolojik gelişim, sosyal medya platformlarının ortaya çıkmasına katkı sunmuştur. Bireylerin temel insan haklarından biri olan iletişimi küreselleştiren uygulamalar, ekonomik aktivitenin birer bileşeni haline gelirken, devlet ve toplum arasındaki ilişki yeniden şekillenmiştir. İnsan yaşamını düzenleyen kanunlar mevcut değişimi geriden takip ederken, uluslararası ilişkilerin temel aktörü egemen devletler, sürece etkilenen olarak dahil olmaktadır. Birey ve devletin kesişim noktalarından biri olan ekonomi ise hem etkileyen hem de etkilenen olarak süreci domino edebilmektedir. Küresel ekonomide 10-12 trilyon dolarlık hacmi ile ciddi konuma sahip olan dijital sektörler, sosyal medya platformlarının ivme kazanmasıyla kritik bir eşiğe gelmiştir. Liberal ekonomik düzende toplumları, devletleri ve bireyleri etkileme, yönlendirme ve şekillendirme gücünü her geçen gün artıran sosyal medya uygulamaları pazarlama, satış, ödeme, gelir, ticaret, teknoloji ve reklam gibi birçok olguyu dönüştürmüştür. Bu dönüşüm sosyal medya şirketlerini küresel oyuncu haline getirirken tüketimi hızlandıran platformlar siyaseti, ekonomiyi, kültürü ve toplumu yönlendirme kapasitesine ulaşmıştır.

Grafik 1. Sosyal Medya Platformlarının Gelirleri (2019-Milyar Dolar)

Sosyal medya platformlarının yıllık gelirlerine bakıldığında ciddi düzeyde bir miktarın olduğu görülüyor. WeChat, TikTok, Facebook, Instagram, WhatsApp ve Twitter gibi yüksek kullanıcı sayısına sahip uygulamalar, yıllık toplamda 100 milyar dolara yakın gelir elde ediyor. Kullanıcı sayına göre gelirlere bakıldığında Instagram’ın kişi başına 14 dolar ile ilk sırada olduğu görülüyor. Instagram’ı sıra ile Facebook (7,5 dolar), WhatsApp (3,5 dolar), WeChat (2,9 dolar), TikTok (2,2 dolar) ve Twitter (1 dolar) takip ediyor. Toplam gelirlerde sıralama daha farklı iken borsada gördükleri değerlere göre de uygulamaların sıralaması değişebilmekte (Grafik 1 ve 2). Kişi başına elde edilen miktar, gelir veya toplam piyasa değerlerine kıyasla sosyal medya uygulamaları dijital ekonomiyi tüketim, reklam, satış, teknolojik gelişim ve pazarlama açısından etkilemektedir. Pazarlama ve reklam şirketlerinin daha yüksek maliyetler ile piyasaya arz ettiği hizmetleri tüketicilere ücretsiz sunan platformlar hem satışların artmasına hem de ürüne daha kolay erişimi sağlamaktalar.

Grafik 2. Kullanıcı Başına Sosyal Medya Uygulamalarının Gelirleri (2019)

Finansal Ödemelerde Değişim ve Sosyal Medya

Bankacılık sistemi çok uzun yüzyıllara dayanan ve insan hayatını kolaylaştıran, finansal anlamda güvence sağlayan ve ekonomik aktiviteyi hızlandıran önemli bir sektördür. Küresel ekonomi içinde dış ticareti daha kolay hale getiren ve gelişmesine katkı sunan bankacılık sektörü, finansal ödemelerin ana aracısıdır. Sosyal medya platformları ise bilinen bankacılık sistemini değiştirebilecek potansiyele sahipler. Örneğin WeChat ve Line uygulamaları banka kartları ile yapılabilen birçok hizmeti, online olarak sunuyor. WeChat ödemelerini kabul eden ülke sayısı 26’ya ulaşırken, Line da Japonya dahil birçok ülkede ödeme aracı haline gelmiş durumda. Tatil, taksi, market, restoran, alışveriş merkezleri ve daha birçok yerde kağıt para ve banka kartlarını aradan çıkarabilen platformlar, kullanıcı sayılarının çokluğu nedeniyle daha fazla tercih edilebilir. Ayrıca Covid-19 sürecinde temastan kaçınılması, sosyal medya uygulamalarının sunduğu yeni ödeme sistemlerinin küresel hale gelmesine de yardımcı olabilir.

 

Türkiye’de Sosyal Medya Ekonomisi: Yeni Fırsatlar

Dinamik genç nüfusu, dünyaya uyum kapasitesi, üretim altyapısı ve güçlü tüketim talebi ile küresel ekonomide önemli bir yere sahip olan Türkiye, sosyal medya platformlarının yüksek düzeyde kullanıldığı bir ülke. WhatsApp, Facebook, TikTok, Twitter, Instagram ve diğer sosyal medya uygulamalarını aktif şekilde kullanan Türkiye, 50 milyonun üzerinde internet kullanıcısına sahip. İnternet altyapısının gelişmesi sosyal medyanın popülerlik kazanmasına katkı sunarken, dünyadaki gelişmelerle oluşan etkileşim, iletişimin farklı alanlarda öne çıkmasına yardımcı olmaktadır. Özellikle günlük kullanıcı sayısının çokluğu ve yeni platformlara olan talebin canlılığı Türkiye’yi sosyal medya uygulamalarında hedef ülke haline getiriyor. Talebin bu denli yüksek olması firmaları ülkeye çekerken, oluşan ekonomik aktivite ve çeşitlilik yeni yasal süreçleri de zorunlu kılıyor. Bu minvalde platformların Türkiye’de temsilcilik açmasını zorunlu hale getiren yasaların yasama merciinden geçirilmiş olması, kamunun mevcut gelişim sürecine müdahil olmak istediğine işarettir.

Tablo 1. Türkiye’de Sosyal Medya Platformlarının Gelirleri (2019)

Türkiye’nin sahip olduğu dinamik ekonominin ivmelenmesine katkı sunabilecek olan yerli sosyal medya platformları, küresel aktörlerle rekabet edebilecek bir altyapı ile geliştirilebilir. Çünkü ulusal güvenlik, vergilendirme ve denetim gibi imkanlara erişimin kısıtlı olduğu birçok sosyal platform, Türkiye’nin gelişim sürecine zarar verici nitelikte olabilir. Son dönemde WhatsApp örneğinde olduğu gibi kişisel yazışmaların başka uygulamalara aktarımı birey ve bilgi güvenliğinin ihlalidir. Bilgi güvenliğinin ulusal çapta sağlanması ve ortaya çıkan ekonomik değerin iç piyasada değerlendirilmesi ulusal güvenliğe, teknoloji gelişimine ve istihdama katkı sunabilir. Bu bağlamda BiP ve Yay gibi uygulamaların ön plana çıkması önemli gelişmeler olarak okunmalı. Çünkü ulusal açıdan denetimden uzak olan birçok platformun gelirleri dış ülkelerde değerlendiriliyor (Grafik 1).

Türkiye’de en çok kullanılan sosyal medya uygulamalarının iç piyasadan elde ettiği gelirlere bakıldığında ilk sırada 684 milyon dolar ile Instagram geliyor. Diğer platformlarda ise gelirler Facebook (277,5 milyon dolar), WhatsApp (175 milyon dolar), TikTok (62,5 milyon dolar) ve Twitter (12 milyon dolar) şeklinde. Sadece beş uygulamanın yıllık Türkiye geliri tahmini 1,21 milyar dolar ile ciddi bir rakama ulaşmıştır (Tablo 1). Mevcut ekonomik değerin Türkiye iç piyasasında kalması ve yeni uygulamaların türevleri ile küresel arenada rekabet edebilmesi birçok açıdan ülkenin yararınadır. Finans, reklam, pazarlama, satış, online ödeme ve daha birçok alanda yeni iş sahalarının oluşturulmasına ve devlete farklı vergi kaynaklarının sağlanmasına katkı sunabilecek yerli uygulamalar, Türkiye’nin ekonomik, finansal, siyasi ve toplumsal güvenliği açısından kritik bir konuma sahiptir.


Etiketler »  

Veri politikasındaki amaçlarla sınırlı ve mevzuata uygun şekilde çerez konumlandırmaktayız. Detaylar için "veri politikamızı" inceleyebilirsiniz. Daha fazlası